Ұжымдық шарт

«Алматы облысы білім басқармасының 

Еңбекшіқазақ  ауданы бойынша білім бөлімі» ММ 

«Абай атындағы орта мектеп» коммуналдық мемлекеттік мекемесі

2024 - 2026 жылдарға арналған

орта білім беру ұйымының

ҰЖЫМДЫҚ  ШАРТЫ

Еңбек инспекциясы жөніндегі жергілікті органда тіркелген

№  912  «01» 04  2024ж.

БСН: 680140000012

Жұмыскерлер саны: 54

Алматы облысы, Еңбекшіқазақ ауданы

Қарасай ауылы, Гагарин көшесі, құрылыс № 1 

Қарасай ауылы

Ұжымдық шартқа қосымшалардың тізбесі:

1. Жұмыс берушінің актілерін қабылдау және жұмыс берушінің бастамасы бойынша еңбек шартын бұзу кезінде сайланбалы кәсіподақ органдарының келісімін және дәлелді пікірін есепке алу тәртібі (1-қосымша).

2. Мемлекеттік білім беру ұйымдары қызметкерлерінің жұмыс уақыты мен демалыс уақыты режимі туралы ереже (2-қосымша).

3. Жыл сайынғы ақылы еңбек демалысының ұзақтығы (3-қосымша).

4. Зиянды, қауіпті, ауыр жағдайларда жұмыс істегені үшін қосымша ақы төлеуге құқығы бар қызметкерлердің тізбесі, жыл сайынғы қосымша ақы төленетін еңбек демалысы (4-қосымша).

5. Мемлекеттік білім беру ұйымдары қызметкерлерінің сыйлықақыларын төлеу, материалдық көмек көрсету және лауазымдық айлықақыларына үстемеақылар белгілеу қағидалары (5-қосымша).

6. Толық материалдық жауапкершілік туралы шарттың макеті (6-қосымша).

7. Арнайы киіммен, аяқ киіммен және басқа да жеке қорғану құралдарымен тегін қамтамасыз ету жөніндегі қызметкерлердің кәсіптері мен лауазымдарының тізбесі (7-қосымша). 

8. Қызметкерлерге жуу және залалсыздандыру құралдарын тегін беру нормалары, оларды беру шарттары (8-қосымша).

9. Сабын, жуу және залалсыздандыру құралдарын тегін алуға құқық беретін жұмыстар мен кәсіптердің тізбесі (9-қосымша). 

10. Еңбекті қорғау жөніндегі келісім (10-қосымша).

11. Білім беру ұйымдарындағы еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жөніндегі өндірістік кеңес туралы ереже (11-қосымша).  

12. Білім беру ұйымдарындағы еңбекті қорғау жөніндегі техникалық инспектор туралы ереже (12-қосымша). 

13. Жеке еңбек дауларын шешу жөніндегі келісім комиссиясы туралы ереже (13-қосымша). 

14. Үлгілік оқыту шарты (14-қосымша)

1 Бөлім

Жалпы ережелер

1.1. Осы ұжымдық шарт жұмыс беруші мен қызметкерлердің арасында олардың өкілдері тұлғасында жасалды және «Алматы облысы білім басқармасының Еңбекшіқазақ   ауданы бойынша білім бөлімі» ММ «Абай атындағы орта мектеп» коммуналдық мемлекеттік мекемесі әлеуметтік-еңбек қатынастарын реттейтін құқықтық акт болып табылады. 

1.2. Ұжымдық шарт жасауға негіз болып табылатындар:

- Қазақстан Республикасының Еңбек кодексі (бұдан әрі – ҚР ЕК);

- ҚР «Кәсіподақтар туралы» Заңы;

- ҚР «Білім туралы» Заңы;

- ҚР «Педагог мәртебесі туралы» Заңы;

- «Алматы облысының білім басқармасы» ММ және «Алматы облысының оқу-ағарту және бюджеттік ұйымдары қызметкерлерінің кәсіптік одағы» ҚБ арасындағы 2024 - 2026 жылдарға арналған әлеуметтік әріптестік туралы келісім;

- "Алматы облысы білім басқармасының Еңбекшіқазақ ауданы бойынша білім бөлімі" ММ және «Алматы облысының оқу-ағарту және бюджеттік ұйымдары қызметкерлерінің жергілікті кәсіптік одағы» ҚБ-нің Іле аудандық филиалының арасындағы 2024 - 2026 жылдарға арналған әлеуметтік әріптестік туралы аудандық келісім;

- Салалық деңгейде оқу-ағарту қызметкерлері үшін еңбек жағдайын, жұмыспен қамтуды және әлеуметтік кепілдіктерді белгілеу жөніндегі 2024-2026 жылдарға арналған әлеуметтік әріптестік туралы салалық келісім;

- Қазақстан Республикасының Үкіметі, жұмысшылар мен жұмыс берушілердің республикалық бірлестіктері арасындағы 2024-2026 жылдарға арналған әлеуметтік әріптестік туралы Бас келісім.

Ұжымдық шарт білім ұйымдарындағы қызметкерлердің әлеуметтік-еңбек құқықтары мен кәсіби мүдделерін қорғау жөнінде қызметкерлер мен жұмыс берушінің өзара міндеттерін анықтау және қызметкерлер үшін қосымша әлеуметтік-экономикалық кепілдіктер, жеңілдіктер мен басымдылықтарды анықтау мақсатында, сондай-ақ белгіленген заңдармен, өзге нормативтік құқықтық актілермен, Бас, Салалық, Облыстық және Аудандық келісімдермен салыстырғанда еңбектің анағұрлым қолайлы жағдайларын туғызу жөнінде жасалды.

1.3. Ұжымдық шарттың Тараптары: 

- жұмыс беруші, оның өкілі тұлғасында – білім беру ұйымының басшысы Бердалиев Нурлан Турмаханович(бұдан әрі – Жұмыс беруші);

- ұйым қызметкерлері, олардың өкілі тұлғасында "Алматы облысы білім басқармасының Еңбекшіқазақ  ауданы бойынша білім бөлімі" ММ «Абай атындағы орта мектеп " коммуналдық мемлекеттік мекемесі» бастауыш ұйымының кәсіподақ комитетінің төрағасы Ахмедов Муса Кадырович (бұдан әрі – Кәсіподақ комитеті). 

1.4. Осы Ұжымдық шарттың күші "Алматы облысының ағарту және бюджеттік ұйымдары қызметкерлерінің кәсіптік одағы" ҚБ Еңбекшіқазақ аудандық филиалының (бұдан әрі – кәсіподақ) мүшелері болып табылатын, оның ішінде қоса атқаратын жұмысы туралы еңбек шартын жасасқан ағарту ұйымының қызметкерлеріне қолданылады.

1.5. Кәсіподақ мүшелері болып табылмайтын қызметкерлер өздерінің жазбаша өтініштері арқылы Кәсіподақ комитетінен Жұмыс берушімен өзара қарым-қатынастарындағы олардың мүдделерін білдіру жөнінде сұрауға, сондай-ақ осы ұжымдық шартқа қосылуға құқылы. Кәсіподақ комитеті қызметкерлердің мүдделерін білдіреді және ұжымдық шарт ережелерінің іс-әрекетін кәсіподақ мүшелері болып табылмайтын тұлғаларға, егер олар жалақыларынан 1 (бір) % Кәсіподақ шотына ай сайын аударатын жағдайда ғана қолданады.

1.6. Осы ұжымдық шарт оған қол қойған кезден бастап 2026 ж. «31» желтоқсанға дейін қолданыста болады. 

1.7. Еңбек және ұжымдық шарттардың талаптары еңбек заңнамасында және осы Шартта белгіленген қызметкерлердің құқықтары мен кепілдіктерін бұзбауға тиіс.

1.8. Шарттың қолданылу кезеңінде қабылданған және қызметкерлердің жағдайын жақсартатын нормативтік құқықтық актілер шарттың тиісті нормаларын кеңейтеді және олар күшіне енген сәттен бастап қолданылады. Егер мұндай НҚА қызметкерлердің жағдайын нашарлатса, Шарттың талаптары қолданылады.

1.9. Тараптар Шарттың мәтінін білім беру ұйымының басшысы оған қол қойылғаннан кейін 15 күн ішінде қызметкерлердің назарына жеткізуі тиіс деп келісті.

 Кәсіподақ қызметкерлерге осы Шарттың ережелерін түсіндіруге, оны іске асыруға жәрдемдесуге міндеттенеді. 

1.10. Білім беру ұйымы таратылған кезде Шарт осы ұйымның барлық қызметкерлерімен еңбек қатынастары тоқтатылған сәтке дейін өзінің қолданысын сақтайды.

1.11. Тараптар осы Шартқа өзгерістер мен толықтырулар енгізуге құқылы. Өзгерістер немесе толықтырулар енгізуге бастамашы болған Тарап екінші Тарапқа шарт жасасу тәртібіне сәйкес келіссөздер жүргізудің басталғаны туралы жазбаша хабарлама жібереді.

Тараптар қабылдаған шартқа өзгерістер мен толықтырулар осы Шарттың ажырамас бөлігі болып табылатын жеке хаттамамен және қосымша келісіммен ресімделеді.

1.12. Шарттың қолданылу мерзімі ішінде Тараптардың ешқайсысы өзіне қабылданған міндеттемелерді біржақты тәртіппен орындауды тоқтатуға құқылы емес.

1.13. Осы шарттың міндеттемелерін қайта қарау білім беру ұйымдары қызметкерлерінің әлеуметтік-экономикалық жағдайының деңгейін төмендетуге әкеліп соқпайды. 

1.14. Осы Шарт Тараптар қол қойған сәттен бастап күшіне енеді және барлық қосымшалар осы шарттың ажырамас бөлігі болып табылады. 

1.15. Тараптар Қазақстан Республикасының қолданыстағы еңбек құқығына сәйкес жеке еңбек дауларын шешу жөніндегі келісу комиссиясын міндетті түрде құру туралы келісімге келді. Комиссия құрамы әр тараптың өкілдерінің тең санынан тепе-тең негізде құрылады. Қызметкерлер мен білім беру ұйымдары арасында туындаған барлық санаттағы жеке еңбек дауларын келісу комиссиясы еңбек дауы тарапының өтініші бойынша ҚР Еңбек кодексінде көзделген тәртіппен қарауы мүмкін.

Жеке еңбек дауын шешу жөніндегі келісім комиссиясы тұрақты жұмыс істейтін орган болып табылады және заңды тұлға мәртебесі бар әрбір Білім және ғылым ұйымында, сондай-ақ заңды тұлғалардың филиалдары мен өкілдіктерінде құрылады және кәсіподақ комитеті мен ұйым әкімшілігі өкілдерінің тең санынан құрылады.

Келісу комиссиясының жұмыс тәртібі мен қызметін ұйымдастыру келісу комиссиялары туралы ережеде айқындалады (№13 қосымша). 

1.16. Тараптар жұмыс берушінің төмендегі актілері бастауыш кәсіподақ ұйымдарының кәсіподақ комитеттерімен келісім бойынша қабылдануы тиіс екендігімен келісті: 

1) ішкі еңбек тәртібінің қағидалары;

2) оқу сабақтарының кестесі;

3) жұмыс кестесі;

4) демалыс кестелері;

5) Педагог қызметкерлердің оқу жүктемесі;

6) педагог қызметкерлерге қолда бар біліктілік санатын төмендету мақсатында кезектен тыс аттестаттауды тағайындау туралы шешім;

7) қолда бар біліктілік санатын төмендету туралы шешімдер;

8) еңбекті қорғау жөніндегі нұсқаулықтар.

9) мұғалімдердің кезекшілік кестесі;

Бастауыш кәсіподақ ұйымының кәсіподақ комитетінің дәлелді пікірін ескере отырып:

1) еңбек жағдайларын өзгерту туралы бұйрықтар;

2) Жұмыс берушінің бастамасы бойынша еңбек шарттарын бұзу туралы бұйрықтар;

3) мереке және демалыс күндерін жұмыс деп жариялау туралы бұйрықтар;

4) штат кестесін қысқарту және өзгерту туралы бұйрықтар;

5) көтермелеу және жазалау туралы бұйрықтар;

6) сыйлықақы беру, қосымша ақы тағайындау және материалдық көмек туралы бұйрықтар;

7) толық емес жұмыс уақыты режимін енгізу туралы бұйрықтар;

8) күнделікті жұмысты бөліктерге бөлу туралы бұйрықтар;

9) жұмыс уақытының жиынтық есебін қолдану туралы бұйрықтар.

1.17. Тараптар жұмыс берушінің төмендегі актілері мекеме (кәсіпорын) қызмет көрсететін аумақтық кәсіподақ ұйымының (кәсіподақ филиалының)Атқарушы комитетінің келісімі бойынша қабылданатыны туралы келісімге келді:

1) жұмыскерлердің штатын немесе санын қысқарту, жұмыс күшін біржолғы бес-он адамға босату туралы актілер;

2) қызметкерлерді кәсіптік даярлау, қайта даярлау және біліктілігін арттыру нысандарын айқындау, қажетті кәсіптер мен мамандықтардың тізбесі, әрбір күнтізбелік жылға білім алушылар саны.

1.18. Кәсіподақ органының келісімінің болуы құжатта кәсіподақ органы төрағасының қолын қою арқылы айқындалады. Кәсіподақтың келісімі мен дәлелді пікірі осы Шарттың Тараптары келіскен тәртіппен сұратылады және шығарылады (№1 қосымша).

2 бөлім

Еңбек шарты

2.1. Еңбек шартының мазмұны, оны жасасу, өзгерту және бұзу тәртібі ҚР Еңбек кодексіне, басқа да заңнамалық және нормативтік құқықтық актілерге, білім беру ұйымдарының жарғыларына (ережелеріне) сәйкес айқындалады және жұмыскерлердің жағдайын қолданыстағы еңбек заңнамасымен, сондай-ақ бас, салалық, облыстық келісімдермен және осы Шартпен салыстырғанда нашарлата алмайды. 

2.2. Еңбек шарты қызметкермен жазбаша нысанда екі данада жасалады, олардың әрқайсысына жұмыс беруші мен қызметкер қол қояды. Еңбек шарты еңбек шарттарын есепке алу кітабында тіркеледі. Тараптар қол қойған және білім беру ұйымының мөрімен куәландырылған шарттың бір данасы қызметкердің қолына беріледі. Шарттың бір данасын тапсыру фактісі қызметкердің еңбек шарттарын есепке алу кітабына қол қоюымен расталады. 

Еңбек шартын жасасу, оған өзгерістер мен толықтырулар енгізу электрондық цифрлық қолтаңба арқылы куәландырылған электрондық құжат нысанында жүргізілуі мүмкін.

Еңбек шарты жұмысқа қабылдау туралы бұйрық шығаруға негіз болып табылады.

2.3. Қызметкермен тұрақты сипаттағы жұмысқа еңбек шарты белгісіз мерзімге не кемінде бір жыл мерзімге жасалуы мүмкін. Бұл ереже еңбек шарты қоса атқару шарттарымен жасалатын қызметкерлерге де қолданылады.

Еңбек шартының мерзімі өткен кезде тараптар оны белгісіз мерзімге ұзартуға құқылы.

Еңбек шартының қолданылу мерзімі аяқталған жағдайда, егер Тараптардың ешқайсысы соңғы жұмыс күні (ауысым) ішінде еңбек қатынастарының тоқтатылғаны туралы жазбаша хабарламаса, ол белгісіз мерзім ұзартылды деп есептеледі. 

Белгілі бір мерзімге жасалған еңбек шарты екі реттен аспайтын мерзімге ұзартылуы мүмкін. 

Еңбек қатынастары жалғасқан кезде еңбек шарты белгісіз мерзімге жасалған болып есептеледі.

Бір жылдан аз мерзімге еңбек шарты белгілі бір жұмысты орындау уақытына, уақытша болмаған қызметкерді ауыстыру уақытына, маусымдық жұмысты орындау уақытына ғана жасалуы мүмкін.

Жұмыс беруші мен зейнеткерлік жасқа толған қызметкердің еңбек қатынастарын жалғастыру туралы өзара шешім қабылдаған кезде жұмыс берушілер оған өзгерістер енгізе және бұйрық шығара отырып, жыл сайын қолданыстағы еңбек шартын ұзартуға құқылы. Мұндай жағдайда бұл ҚР ЕК 52-бабы 1-тармағының 24-тармақшасына (зейнеткерлік жасқа толу) сәйкес еңбек шартын бұзу болып есептелмейді және өтемақы төлемі төленбейді. Жұмыс беруші ҚР ЕК 53-бабының 9-тармағына сәйкес ҚР ЕК 52-бабы 1-тармағының 24-тармақшасына сәйкес еңбек шарты бұзылған жағдайда ғана өтемақы төлемін жүргізеді.

Сондай-ақ, жұмыс беруші мен зейнеткерлік жасқа толған қызметкердің еңбек қатынастарын жалғастыру туралы өзара шешім қабылдаған кезде жұмыс берушілер қолданыстағы еңбек шартын оқу жылы аяқталғаннан кейін оны кейіннен жыл сайын қайта жасасумен бұзуға құқылы. Бұл жағдайда еңбек шарты ҚР ЕК 52-бабы 1-тармағының 24-тармақшасына (зейнеткерлік жасқа толу) сәйкес бұзылған болып есептеледі және жұмыс беруші ҚР ЕК 53-бабының 9-тармағына сәйкес осы ұжымдық шартта айқындалған мөлшерде өтемақы төлемін жүргізеді. Бұл ретте зейнеткерлік жасқа толған қызметкермен жасалған еңбек шартының бір жылдық мерзімі аяқталғаннан кейін еңбек шарты шарт мерзімінің өтуіне байланысты ҚР Еңбек кодексінің 49-бабы 2-тармақшасы және 51-бабы негізінде бұзылады және өтемақы төлемі жүргізілмейді. 

Зейнеткерлік жасқа толған қызметкермен жасалған еңбек шартын жыл сайын қайта жасасу кезінде еңбек шарты бір жылдық мерзімге жасалады, одан еңбек заңнамасында көзделген барлық жеңілдіктер мен өтемақы төлемдерін (жыл сайынғы ақылы еңбек демалысына, сауықтыру жәрдемақысына және т.б. құқық) осындай қызметкерлердің сақталуы тиіс.

"Қазақстан Республикасында зейнетақымен қамсыздандыру туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 11-бабының 1-тармағына сәйкес зейнеткерлік жасқа толған қызметкерді ауыр жұмыстарға, зиянды және (немесе) қауіпті еңбек жағдайлары бар жұмыстарға ҚР заңнамасының қолданыстағы нормалары негізінде, медициналық қарсы көрсетілімдер болмаған кезде және қызметкердің өзінің жазбаша келісімімен тартуға жол беріледі.

2.4. Жұмысқа қабылдау кезінде сынақ мерзімі мыналар үшін белгіленбейді:

- мүгедектер;

- жас мамандар;

- жұмыс беруші айқындайтын өзге де тұлғалар.

2.5. Егер еңбек шарты тоқтатылған немесе бұзылған күні қызметкер жыл сайынғы ақылы еңбек демалысында немесе өзге де демалыста болса не уақытша еңбекке жарамсыз болса, Еңбек кодексінің 52-бабы 1-тармағының 1), 18), 20) және 23) тармақшаларында көзделген жағдайларды қоспағанда, қызметкермен еңбек шартын бұзу оның жұмысқа шыққан бірінші күні жүзеге асырылады ҚР және уақытша болмаған қызметкерді ауыстыру жағдайлары.

2.6. Еңбек шартында ҚР Еңбек кодексінің 28-бабында көзделген еңбек шартының елеулі талаптары, оның ішінде оқу жүктемесінің көлемі, жұмыс уақытының режимі мен ұзақтығы, жалақы мөлшері, жеңілдіктер, өтемақылар және т. б. ескеріледі.

Еңбек шартының талаптары тараптардың келісімі бойынша және ҚР Еңбек кодексінде белгіленген тәртіппен жазбаша нысанда ғана өзгертілуі мүмкін.

 Білім беру ұйымдарының басшылары еңбек жағдайларының өзгергені туралы қызметкерге және бастауыш кәсіподақ ұйымының кәсіподақ комитетіне өзгерістер енгізілгенге дейін кемінде бір ай бұрын жазбаша ескертуге міндетті.

 Мүгедекпен жасалатын еңбек шартында олардың жеке мүмкіндіктерін ескере отырып, жұмыс орындарын жабдықтау жөніндегі талаптар болуға тиіс.

2.7. Педагог қызметкерлердің оқу жүктемесінің (педагогикалық жұмыстың) көлемі оқу жоспары, оқу бағдарламалары, кадрлармен қамтамасыз етілуі бойынша сағат санына, кәсіподақ комитетінің пікірін ескере отырып, осы ұйымдағы басқа да нақты жағдайларға сүйене отырып белгіленеді. 

Педагог қызметкердің оқу жүктемесінің көлемі еңбек шартында ескертіледі және оны Тараптар қызметкердің жазбаша келісімімен ғана өзгерте алады.

Оқу жүктемесін алдын ала бөлу оқу жылы аяқталғанға дейін және қызметкерлердің жаңа оқу жылында сыныптарды, топтарды және оқу жүктемесін анықтау үшін демалысқа кеткенге дейін аяқталады.

Жұмыс беруші педагог қызметкерлерді жаңа оқу жылына арналған алдын ала оқу жүктемесімен жазбаша түрде және олар кезекті демалысқа шыққанға дейін таныстыруы тиіс. Оқу жылының басталуымен нақты оқу жүктемесі білім беру ұйымының штаттық құрамындағы өзгерістер себебінен, білім алушылар контингентін жинақтау нәтижелеріне байланысты, оқу жоспарларының өзгеруіне байланысты алдын ала бөлінген жүктемемен сәйкес келмеуі мүмкін.

2.8. Осы ұйым негізгі жұмыс орны болып табылатын педагог қызметкерлерге жаңа оқу жылына оқу жүктемесін белгілеу кезінде, әдетте, оның көлемі мен сыныптарда, топтарда пәндерді оқытудың сабақтастығы сақталады.  Оқу жылының басында педагог қызметкерлерге белгіленген оқу жүктемесінің көлемін әкімшіліктің бастамасы бойынша ағымдағы оқу жылында, сондай-ақ оқу жоспарлары мен бағдарламалары бойынша сағат санының азаюы, сыныптар санының қысқаруы жағдайларын қоспағанда, оны келесі оқу жылына белгілеу кезінде азайтуға болмайды.

 Оқу жоспарында көзделген сағат санына байланысты педагог қызметкерлердің оқу жүктемесі бірінші және екінші оқу жартыжылдықтарында әртүрлі болуы мүмкін.

 Педагог қызметкерлердің оқу жүктемесінің көлемі нормативтік белгіленген заңнамадан көп немесе аз, олардың жазбаша келісімімен ғана белгіленеді.

2.9. Сол ұйымдағы негізгі жұмыстан басқа, оны қоса атқаратын тұлғаларға, сондай-ақ басқа білім беру ұйымдарының педагог қызметкерлеріне (білім беруді басқару органдары мен оқу-әдістемелік кабинеттер, орталықтар қызметкерлерін қоса алғанда) оқытушылық жұмыс, егер осы ұйым негізгі жұмыс орны болып табылатын педагог қызметкерлер оқу жүктемесімен қамтамасыз етілген жағдайда ғана беріледі. кем дегенде бір жалақы мөлшерлемесіне.

Тараптар білім беру ұйымдарының басшы қызметкерлеріне (директорларға, меңгерушілерге және олардың орынбасарларына) уәкілетті органның келісімі бойынша негізгі жұмыс орны бойынша толық ақы төленетін 0,5 нормативтік оқу жүктемесінен аспайтын көлемде қоса атқару немесе қоса атқару шарттарында қосымша педагогикалық жұмыс берілуі мүмкін екендігіне уағдаласты. Бұл ретте басқару органы мен білім беру ұйымының басшысы (оның орынбасары) арасында еңбек шартына қосымша келісім жасалады.

Егер қосымша педагогикалық жұмыс басқа ұйымға қоса атқарылған жағдайда, онда еңбек қатынастары педагогикалық жұмысты ұсынатын ұйымның басшысымен ресімделеді.  

Көрсетілген қосымша педагогикалық жүктеме, егер осы ұйым негізгі жұмыс орны болып табылатын педагог қызметкерлер жалақының кемінде бір ставкасы көлемінде оқу жүктемесімен қамтамасыз етілген жағдайда ғана басшы қызметкерлерге беріледі.

Егер қосымша педагогикалық жұмыс қоса атқару тәртібімен жүргізілетін болса, онда оқу жүктемесі үшін еңбекақы Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 11 мамырдағы № 191 бұйрығымен бекітілген педагогтердің жалақысын есептеу қағидаларына сәйкес қосымша жұмыс үшін демалыс және сауықтыру жәрдемақысын төлемей толық көлемде жүргізіледі.

Егер қосымша педагогикалық жұмыс қоса атқару тәртібімен ресімделсе, онда оқу жүктемесі үшін еңбекақы Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 11 мамырдағы № 191 бұйрығымен бекітілген педагогтердің жалақысын есептеу қағидаларына сәйкес демалыс және сауықтыру жәрдемақыларын төлей отырып, толық көлемде жүргізіледі.

2.10. Бала үш жасқа толғанға дейін оның күтіміне байланысты еңбек демалысындағы педагогтарға оқу жүктемесі жалпы негіздемеде белгіленеді және осы мерзімде оны орындау үшін басқа қызметкерлерге беріледі. 

2.11. Демалыс және мереке күндеріне оқу жүктемесі жоспарланбайды.

2.12. Оқу жылы ішінде педагогтың оқу жүктемесін еңбек шартында немесе ұйым басшысының бұйрығында келісілген оқу жүктемесімен салыстырғанда азайту немесе көбейту:

а) тараптардың өзара келісімі бойынша;

б) мына жағдайларда Жұмыс берушінің бастамасымен:

- оқу жоспарлары мен бағдарламалары бойынша сағат санын азайту; сыныптар, (топтар) санын қысқартуы; 

- өндірістік қажеттілікке байланысты, жұмыста уақытша болмаған қызметкерді алмастыру үшін оқу жүктемесінің көлемін уақытша көбейтуі (мұндай жағдайда көбейтілген оқу жүктемесін орындау ұзақтығы қызметкердің келісімінсіз күнтізбелік жыл ішінде бір айдан аспауы қажет);

- қызметкерлерге олардың мамандығы мен біліктілігін ескере отырып, бос тұрып қалған жағдайдың барлық уақытына сол ұйымнан немесе сол жердегі басқа ұйымнан бір айға дейін басқа жұмыс тапсырылуы (ауа райы жағдайларына, карантинге және бөгде жағдайларға байланысты сабақтарды тоқтату); 

- бұрын осы оқу жүктемесін орындаған педагогтың жұмысында еңбек дауын қарайтын органмен қалпына келтіруі;

- бала күтіміне байланысты ол үш жасқа толғанға дейін еңбек демалысын үзген немесе осы демалыс аяқталғаннан кейін әйелдің жұмысқа қайтып келуі мүмкін. 

2.13. Жұмыс берушінің бастамасы бойынша педагогтардың маңызды еңбек жағдайларын өгертуге, әдеттегідей, тек жаңа оқу жылында ұйымдастырушылық және технологиялық еңбек жағдайларының (сынып-жинақтардың, білім алушылардың (тәрбиеленушілердің) топтары мен сандарының өзгеруі, оқу жоспары бойынша жұмыс сағаттары санының өзгеруі, эксперимент жүргізу, ұйымның ауысым жұмысының өзгеруі, сондай-ақ білім беру бағдарламаларының және т.б. өзгеруі) өзгеруіне байланысты қызметкердің еңбек функцияларын (белгілі мамандық, біліктілік немесе лауазым бойынша жұмыс) өзгертпей жұмысын жалғастырған кезде жол беріледі. 

Оқу жылы ішінде еңбек шартының маңызды жағдайларын тараптардың еркінен тыс жағдайлармен келісілген ерекше жағдайларда ғана өзгертуге жол беріледі. 

Еңбек шартының маңызды жағдайларына өзгертулер енгізу туралы Жұмыс беруші қызметкерге кемінде бір ай бұрын жазбаша түрде хабарлауы тиіс. 

Егер қызметкер жаңа жағдайдағы жұмысты жалғастыруға келіспесе, онда Жұмыс беруші оған біліктілігіне және денсаулық жағдайына сәйкес келетін ұйымда бар басқа жұмысты, ал мұндай жұмыс болмаған жағдайда – қызметкердің біліктілігі мен денсаулығын ескеріп төмен дәрежелі бос қызмет орнын немесе ақысы аз жұмысты жазбаша түрде ұсынуға міндетті.

2.14. Жұмыс беруші немесе оның өкілетті өкілі қызметкермен еңбек шартын жасасу кезінде оны осы Шартпен, білім беру ұйымының Жарғысымен, ішкі еңбек тәртібінің Ережелерімен және ұйымда қолданылатын еңбек мәселелері жөніндегі өзге де актілермен қол қою арқылы таныстыруға міндетті. 

2.15. Қызметкермен еңбек шартын тоқтату тек ҚР Еңбек кодексінде және Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында көзделген негіздер бойынша ғана жүргізілуі мүмкін.

2.16. Жұмысқа қабылдау кезінде мемлекеттік мекемелер мен қазыналық кәсіпорындардың басшылары Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2009 жылғы 13 шілдедегі № 338 бұйрығымен және басқа да тиісті нормативтік құқықтық актілермен бекітілген ҚР Еңбек кодексін, "Білім туралы" ҚР Заңын, кәсіптік стандарттарды, педагог қызметкерлер мен оларға теңестірілген адамдар лауазымдарының үлгілік біліктілік сипаттамаларын басшылыққа алады.

Бұл ретте, Қазақстан Республикасы Конституциясының 77-бабы 3-тармағының 5-тармақшасына және "Құқықтық актілер туралы" 2016 жылғы 6 сәуірдегі № 480-V ҚР Заңының 43-бабына сәйкес-жауапкершілікті белгілейтін немесе күшейтетін, азаматтарға жаңа міндеттер жүктейтін немесе олардың жағдайын нашарлататын, керісінше заңдарды ескеру және назарға алу қажет күштер жоқ. Егер қызметкер жаңа талаптарды белгілейтін нормативтік құқықтық актілер қолданысқа енгізілгенге немесе олардың жағдайын нашарлататын қолданыстағы актілерге өзгерістер енгізілгенге дейін жұмысқа қабылданған және жұмысқа қабылдау кезінде қойылатын талаптарға сәйкес келген жағдайда, онда мұндай қызметкер өзінің педагогикалық қызметін қабылданған лауазымда жалғастыруға толық құқылы және жұмыс істейді.

2.17. Тараптар аудан орталықтары мен қалалардан шалғайдағы елді мекендерде тиісті мамандық бойынша педагогикалық білімі не тиісті бейін бойынша өзге де кәсіптік білімі бар білікті кадрлар болмаған жағдайда, мемлекеттік жалпыға міндетті оқыту стандартын орындау мақсатында, ерекше жағдайларда, педагогикалық кеңестің және білім беру ұйымдарының аттестаттау комиссиясының шешімі бойынша білім беру ұйымдарына сабақтас және (немесе) басқа пәндер мұғалімдеріне сабақ беру мүмкіндігі.

2.18. Егер ұйымдарда қызметкерлердің дербес деректерін сақтау тәртібін белгілейтін бұйрықтар болмаса, білім беру ұйымының басшысы жоғарыда көрсетілген бұйрықтарды шығару бойынша өзіне міндеттеме қабылдайды.

Жұмыс беруші "Дербес деректер және оларды қорғау туралы" Қазақстан Республикасының 2013 жылғы 21 мамырдағы N 94-V Заңына сәйкес қызметкердің дербес деректерін жинауды, өңдеуді және қорғауды қамтамасыз етуге және мынадай талаптарды сақтауға міндеттенеді:

1) қызметкердің дербес деректерін қызметкердің жазбаша келісімінсіз үшінші тарапқа хабарламауға;

2) қызметкерлердің дербес деректеріне тек арнайы уәкілетті тұлғаларға ғана қол жеткізуге рұқсат етілсін. Бұл ретте аталған адамдар нақты функцияларды орындау үшін қажетті қызметкердің дербес деректерін ғана алуға және құпиялылық режимін сақтауға құқылы болуы тиіс;

3) қызметкер танысуға тиіс Жұмыс берушінің актісіне сәйкес ұйым шегінде қызметкердің дербес деректерін беруді жүзеге асыруға міндетті.

3 бөлім

Кәсіптік даярлау, қайта даярлау және жоғарылату

қызметкерлердің біліктілігі.

3.1. Тараптар мынадай келісімге келді: 

3.2. Жұмыс беруші міндеттенеді:

3.2.1. Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта және жалпы орта білім берудің жалпы білім беретін оқу бағдарламаларын, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі, қосымша білім берудің білім беру бағдарламаларын және арнаулы оқу бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымдарында лауазымдарды атқаратын педагогтерді аттестаттаудан өткізу қағидалары мен шарттарына сәйкес білім беру ұйымдарының педагогтері мен өзге де азаматтық қызметшілерін аттестаттаудан өткізуді ұйымдастыру, Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2016 жылғы 27 қаңтардағы № 83 бұйрығымен және Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 11 мамырдағы № 192 бұйрығымен бекітілген педагогтерге біліктілік санаттарын беру (растау) қағидаларымен бекітілген Білім және ғылым саласындағы өзге де азаматтық қызметшілерді даярлайды.

3.2.2. Аттестаттау нәтижелері бойынша педагогтерге оқу жылының 1 қыркүйегі мен 1 қаңтарынан бастап алынған біліктілік санаттарына сәйкес төлемдер және (немесе) қосымша ақылар, ал педагогикалық емес қызметкерлерге - біліктілік санаты берілген күннен бастап белгіленсін.

3.2.3. Әдістемелік жұмыстан оқытушылық қызметке ауысқан кезде әдіскердің біліктілік санаты дипломда көрсетілген оқытылатын пән бойынша біліктілік санатына теңестіріледі және оның қолданылу мерзімі аяқталғанға дейін сақталады.

Оқытушылық қызметтен әдістемелік жұмысқа ауысқан кезде пән бойынша қолда бар біліктілік санаты әдіскердің біліктілік санатына теңестіріледі және оның қолданылу мерзімі аяқталғанға дейін сақталады.

Бұл норма әдістемелік жұмыстан тәрбиелік лауазымға ауысу кезінде де қолданылады және керісінше.

3.2.4. "Техникалық және кәсіптік (орта білімнен кейінгі) білімнің жалпы білім беретін пәндерінің оқытушысы" лауазымынан мектепке дейінгі, бастауыш, негізгі орта және жалпы орта, арнайы, мамандандырылған, қосымша білім беру мұғалімі лауазымына ауысқан кезде жалпы білім беретін пәндер оқытушысының біліктілік санаты дипломда көрсетілген оқытылатын пән бойынша мұғалімнің біліктілік санатына теңестіріледі және оның қолданылу мерзімі аяқталғанға дейін сақталады. 

Мектепке дейінгі, бастауыш, негізгі орта және жалпы орта, арнайы, мамандандырылған, қосымша білім беру мұғалімі лауазымынан "техникалық және кәсіптік (орта білімнен кейінгі) білім берудің жалпы білім беретін пәндерінің оқытушысы" лауазымына ауысқан кезде пән бойынша қолда бар біліктілік санаты жалпы білім беретін пәндер оқытушысының біліктілік санатына теңестіріледі және оның қолданылу мерзімі аяқталғанға дейін сақталады.

3.3. 2018 жылғы қаңтардан бастап жаңа (өзгертілген) қағидалар бойынша өзінің біліктілік санаттарын растаған және (немесе) арттырған педагог қызметкерлердің біліктілік санаттары аттестаттау қағидаларының 87-1-тармағына сәйкес (2018 жылға қолданыста болған) мынадай қағидат бойынша теңестіріледі: педагог-модератор-екінші санатты мұғалім, педагог-сарапшы-бірінші санатты мұғалім, педагог- зерттеуші және педагог - жоғары санатты шебер-мұғалім. Бұл қағида Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2016 жылғы 29 қаңтардағы № 123 бұйрығымен бекітілген "Білім және ғылым саласындағы азаматтық қызметшілер лауазымдарының тізілімінің" белгілі бір блогына, буынына және сатысына қатыстылығы мен коэффициенттерін айқындау үшін жаңа (өзгертілген) Санаттар берілген сәттен бастап қолданылады (педагог-модератор,педагог-сарапшы, педагог-зерттеуші, педагог-шебер). 

Жоғарыда аталған біліктілік санаттарынан төмен өтініштерді тапсырған және жаңа (өзгертілген) біліктілік санаттарын (педагог-модератор, педагог-сарапшы, педагог-зерттеуші, педагог-шебер) алған педагог қызметкерлердің (екінші санатты мұғалім, бірінші санатты мұғалім, жоғары санатты мұғалім) бұрын қолданыста болған біліктілік санаттары - сол деңгейде соңына дейін сақталады олардың әрекеттері және (немесе) келесі аттестаттауға дейін. Бұл қағида 2018 жылы жаңа (өзгертілген) қағидалар бойынша аттестаттаудан өткен педагог қызметкерлер үшін қолданылады, себебі 87-1-тармақтың нормасы аттестаттау рәсімі басталған 2018 жылдың ортасында аттестаттау қағидалары енгізілді, сондай-ақ аттестаттаудың жаңа (өзгертілген) қағидаларын білмеу және дұрыс түсіндірмеу.

3.4. Біліктілік санаты педагогтердің өтініші негізінде ұзартылады, бірақ келесі жағдайларда үш жылдан аспайды:

1) педагогтің уақытша еңбекке жарамсыздығы, оған сәйкес педагог аттестаттаудың тиісті кезеңдерінен өтуге мүмкіндігі болмаған;

2) жүктілік және босану, бала күтімі бойынша демалыста болу;

3) қызметтік іссапарда, Қазақстан Республикасынан тыс жерде мамандық бойынша оқуда (тағылымдамада) болуы;

4) жұмыстың тоқтатылу себептеріне қарамастан, біліктілік санаты берілген лауазымда жұмысты қайта бастау;

5) Қазақстан Республикасының шегінде жұмыс орнын ауыстыру;

6) білімін, еңбек өтілін және біліктілік санатын растайтын құжаттар болған кезде Қазақстан Республикасына жақын және алыс шет елдерден келген адамдардың Педагогикалық қызметті жүзеге асыруы;

7) білім беру саласындағы уәкілетті органнан, білім беруді басқару органдарынан, әдістемелік кабинеттерден, біліктілікті арттыру институттарынан білім беру ұйымдарына ауысқандар.

3.5. Жасы бойынша зейнетақыға дейін төрт жастан аспайтын педагогтерге біліктілік санатының қолданылу мерзімі өткен жағдайда, оларда бар біліктілік санаттары біліктілік санатын кезекті беруден (растаудан) босату туралы өтінішке (еркін нысан) сәйкес зейнеткерлік жасқа толғанға дейін сақталады. Біліктілік санатының қолданылу мерзімін ұзарту туралы бұйрықты білім беру ұйымының басшысы шығарады.

3.6. Зейнеткерлікке шыққаннан кейін Педагогикалық қызметті жүзеге асыруды жалғастыратын зейнеткерлік жастағы педагогтерге біліктілік санатын беру (растау) рәсімі жалпы негіздерде жүргізіледі. Жалпы негіздерде біліктілік санатын беру (растау) рәсімінен бас тартылған жағдайда, біліктілік санаты бір деңгейге төмендетіледі.

Егер зейнетақы жасындағы қызметкердің біліктілік санаты ұзартылмаған және (немесе) мерзімі ағымдағы оқу жылында, қызметкер зейнеткерлік жасқа жеткен кезде аяқталатын жағдайларда, онда қолданыстағы біліктілік санатының қолданылуы бір жылға ұзартылады.

3.7. Егер объективті себептер бойынша педагог қызметкер 3.4-тармақта көзделген жағдайларды қоспағанда, заңнамада көзделген мерзімдерде аттестаттау рәсімінен өтпеген жағдайда. осындай қызметкерге аттестаттау қағидаларына сәйкес қолда бар біліктілік санатын растау немесе неғұрлым жоғары біліктілік санатын беру құқығымен бір деңгейге төмендетіледі.

3.8. Сондай-ақ, Тараптар, егер педагог қызметкер педагогикалық қызметті Білім туралы дипломда көрсетілген мамандық бойынша жүргізбесе, мұндай қызметкердің жұмысқа қабылдануына байланысты, заңнама талаптары дипломда көрсетілген мамандық бойынша жұмыс істеуге және атқаратын лауазымына сәйкес біліктілік санатын арттыруға мүмкіндік берген жағдайда, сондай-ақ егер мұндай қызметкердің оқытылатын пән бойынша біліктілік санаты (екінші, бірінші немесе жоғары) болады, аттестаттау сертификат негізінде атқаратын лауазымы бойынша жүргізіледі, білім беру ұйымдарында жоғарылату немесе қайта даярлау курстарынан өту нәтижесінде алынған.

3.9. Сондай-ақ, Тараптар аттестатталушы аттестаттау кезеңінде дәлелді себеппен жұмыста уақытша болмаған жағдайда аттестаттау комиссиясы (оның ішінде сараптама тобы) аттестаттау қағидаларында белгіленген мерзімдерде өзі ұсынған құжаттар негізінде педагог қызметкер қызметінің мәлімделген біліктілік санатына сәйкестігін қарайтынына келісті.

3.10. Егер педагог қызметкер басқа білім беру ұйымына ауыстырылған, бірақ бұл ретте растайтын құжаттарды қоса бере отырып, алдыңғы жұмыс орны бойынша аттестаттау қағидаларында белгіленген мерзімдерде өтініш берген жағдайда, онда тиісті деңгейдегі аттестаттау комиссиясы педагог қызметкердің бұрынғы жұмыс орны бойынша аттестаттау комиссиясына берген құжаттарының негізінде оның мәлімделген біліктілік санатына қызметінің сәйкестігін қарайды.

3.11. Бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім беру ұйымдарының педагог қызметкерлеріне берілген / расталған біліктілік санатына сәйкес еңбекақы төлеу деңгейі оқу жылының 1 қыркүйегі мен 1 қаңтарынан бастап белгіленеді.

Педагог қызметкерлердің біліктілік санатын ұзарту (сақтау, төмендету) туралы барлық шешімдер аттестаттау комиссиясының шешімі негізінде жұмыс берушінің шешімімен қабылданады және ресімделеді. 

Аттестаттау комиссиясының шешімімен келіспеген жағдайда қызметкер оған сот тәртібімен шағымдана алады.

3.12. Медицина қызметкерлерін аттестаттау Денсаулық сақтау қызметкерлері үшін заңнамада көзделген тәртіппен жүргізіледі.

3.13. Жұмыс беруші біліктілігін арттыру тәртібімен жоғары оқу орындарында тиісті атқаратын лауазымы бойынша мамандығы бойынша оқыған жағдайда біліктілігі орташа деңгейдегі қызметкерлерге оқу демалыстарын төлеу бойынша міндеттеме алады.

3.14. Жұмыс берушінің жолдамасы бойынша білім алушыларды кәсіптік даярлау, қайта даярлау және олардың біліктілігін арттыру оқу шартына сәйкес жұмыс берушінің қаражаты немесе Қазақстан Республикасының заңнамасында тыйым салынбаған өзге де қаражат есебінен жүзеге асырылады (№14 қосымша).

Оқу шартында мыналар болуы керек:

1) білім алушы алатын нақты мамандыққа, біліктілікке және (немесе) біліктілік курсының атауына нұсқау;

2) жұмыс беруші мен білім алушының құқықтары мен міндеттері; 

3) оқу мерзімі және оқу аяқталғаннан кейін жұмыс берушінің өтеу мерзімі;

4) оқытуға байланысты шығындарды жұмыс берушіге өтеудің аяқталмаған мерзіміне барабар өтеу тәртібі мен жағдайлары;

5) оқытуға байланысты кепілдіктер мен өтемақы төлемдері;

6) тараптардың жауапкершілігі. 

Оқыту шарты тараптардың келісімінде айқындалған өзге де талаптарды қамтуы мүмкін. (ҚР ЕК 118-бабы).

Егер оқыту шарты жасалмаса, бірақ бұл ретте білім алушыларды кәсіптік даярлау, қайта даярлау және олардың біліктілігін арттыру жұмыс берушінің жолдамасы бойынша жүргізілсе, онда мұндай оқыту басқа жерде оқу кезінде іссапар шығыстарын қоса алғанда, жұмыс берушінің қаражаты есебінен жүзеге асырылады.

4 бөлім

Қызметкерлерді босату және оларды жұмысқа орналастыруға жәрдемдесу

4.1. Жұмыс беруші:

4.1.1. Бастауыш кәсіподақ ұйымдарының кәсіподақ комитеттерін жұмыс берушілердің қызметкерлер санын немесе штатын қысқарту туралы жазбаша нысанда ол басталғанға дейін бір айдан кешіктірмей, ал жаппай босатуға әкеп соғуы мүмкін жағдайларда (бір ай ішінде 5-тен 10 адамға дейін) аумақтық кәсіподақ ұйымын (кәсіподақ филиалын) ол басталғанға дейін бір айдан кешіктірмей хабардар етуін қамтамасыз ету ол басталғанға дейін бір жарым ай бұрын, білім беру ұйымы таратылған не жұмыс күші жаппай (бір ай ішінде 10 адамнан астам) босатылған жағдайларда кәсіподақты хабардар ету екі айдан кешіктірілмей жүргізіледі.

4.1.2. ҚР ЕК 52-бабы 1-тармағының 1-тармағы және 2-тармағы бойынша жұмыстан босату туралы хабарлама алған қызметкерлерге (штатты немесе санды қысқарту, ұйымды тарату) жалақыны сақтай отырып, жаңа жұмысты өз бетінше іздеу үшін жұмыстан бос уақыт - аптасына кемінде бес сағат берілсін.

 4.2. Тараптар бұл туралы келісті:

 4.2.1. Саны немесе штаты қысқарған кезде жұмыстан калуға басым құқығы бар:

- зейнеткерлік жасқа дейінгі қызметкерлер (зейнетақыға дейін 3 жыл);

- осы ұйымда 10 және одан да көп жыл жұмыс істеген қызметкерлер;

- көп балалы (төрт және одан да көп бала) ата-аналар мен қамқоршылар;

- еңбекте жоғары сапалы көрсеткіштері бар қызметкерлер. 

- мүгедектер.

4.2.2. Жұмыстан босатылатын қызметкерлерге штаттың немесе штат санының қысқаруы кезінде қолданыстағы заңнамамен көзделген кепілдіктер мен өтемақылар, сондай-ақ бос жұмыс орны болған кезде жұмысқа қабылдаудың басымды құқығы беріледі. 

4.2.3. Ұйымда жаңа жұмыс орны, соның ішінде және белгілі мерзімге пайда болған кезде, Жұмыс беруші бұрын ұйымнан қызметкерлер санының немесе штаттың қысқаруына байланысты жұмыстан шығарылған, онда адал еңбек атқарған қызметкерлердің жұмысқа қабылдануға басымдылығын қамтамасыз етеді.

4.2.4. Жұмыс орындарын (лауазымдарын) қысқарту қажеттілігі кезінде, ең алдымен төменде көрсетілген тәртіпте мынадай шаралар қабылданады: 

- бос жұмыс орындарын тарату, лауазымдарды қоса атқарып жүргендерді жұмыстан шығару; 

- әкімшілік-басқару персоналының санын қысқарту; 

- кәсіптер мен лауазымдарды қоса атқаруды шектеу (тыйым салу);

- босатылатын қызметкерлерді олардың біліктіліктеріне сәйкес келетін бос жұмыс орындарына ішкі аударымдарды жүргізу. 

5 бөлім

Жұмыс уақыты және демалыс уақыты

5.1. Тараптар төмендегі жағдайлар туралы келісімге келді: 

5.1.1. Ұйым қызметкерлерінің жұмыс уақыты жұмыс уақытының режимі туралы Ережемен (№2 қосымша), оқу кестесімен, жылдық күнтізбелік оқу кестесімен, жұмыс беруші бастауыш кәсіподақ ұйымының кәсіподақ комитетімен келісім бойынша бекітетін ауысым кестесімен, сондай-ақ еңбек шартының талаптарымен, қызметкерлердің лауазымдық нұсқаулықтарымен және оларға ұйымның жарғысымен (ережесімен) жүктелетін міндеттермен айқындалады.

5.1.2. Басшы қызметкерлер, білім беру ұйымдарының әкімшілік-шаруашылық, оқу-көмекші және қызмет көрсетуші персоналы қатарындағы қызметкерлер үшін аптасына 40 сағаттан аспайтын жұмыс уақытының қалыпты ұзақтығы белгіленеді.

Білім беру ұйымы бес жұмыс күні ішінде оқу сабақтарымен алты күндік жұмыс аптасы бойынша өз қызметін жүзеге асырған кезде жоғарыда аталған қызметкерлердің жұмыс уақыты Жұмыс берушінің актілерімен, еңбек тәртібінің Ережелерімен және әлеуметтік әріптестік актілерімен (ұжымдық шартта) оқу-тәрбие процесі бойынша өзгерістерді ескере отырып реттеледі және нақтыланады. 

5.1.3. Басшыларды қоспағанда, білім беру ұйымдарының педагог қызметкерлері үшін жұмыс уақытының қысқартылған ұзақтығы белгіленеді-жалақы мөлшерлемесі үшін аптасына 36 сағаттан аспайды.

Педагог қызметкерлердің жұмыс уақытының нақты ұзақтығы жалақы мөлшерлемесіне, оқу жүктемесінің көлеміне белгіленген педагогикалық жұмыс сағаттарының нормаларын, оларға ішкі еңбек тәртібі ережелерімен, жарғымен және еңбек шартымен жүктелген қосымша міндеттерді орындауды ескере отырып белгіленеді.  

5.1.4. Еңбек шартын жасасу кезінде, сондай-ақ еңбек қатынастары процесінде қызметкер мен жұмыс беруші арасындағы жазбаша келісім бойынша қызметкерге толық емес жұмыс уақыты белгіленуі мүмкін.

ҚР Еңбек кодексінде белгіленген қалыпты ұзақтықтан аз уақытты толық емес жұмыс уақыты деп санау, оның ішінде:

1) толық емес жұмыс күні, яғни күнделікті жұмыс (жұмыс ауысымы) ұзақтығының нормасын азайту;

2) толық емес жұмыс аптасы, яғни жұмыс аптасындағы жұмыс күндерінің қысқаруы;

3) күнделікті жұмыс (жұмыс ауысымы) ұзақтығының нормасын бір мезгілде азайту және жұмыс аптасындағы жұмыс күндерінің санын қысқарту.

Толық емес жұмыс уақыты мынадай жағдайларда белгіленеді:

- қызметкер мен жұмыс беруші арасындағы келісім бойынша;

-жүкті әйелдің, 14 жасқа дейінгі баласы (он сегіз жасқа дейінгі мүгедек бала) бар ата-анасының бірінің (қорғаншының, қамқоршысының, заңды өкілінің), сондай-ақ медициналық қорытындыға сәйкес отбасының науқас мүшесін күтуді жүзеге асыратын адамның өтініші бойынша;

- елдегі жұмыс берушіге және қызметкерге тәуелді емес себептер бойынша өңірде төтенше жағдай жарияланған және (немесе) техногендік немесе өзге сипаттағы төтенше жағдайларға байланысты карантиндік шаралар енгізілген кезеңде. 

Толық емес жұмыс уақыты шарттарында жұмыс істеу қызметкер үшін жыл сайынғы ақылы еңбек демалысының ұзақтығына, Қазақстан Республикасының Еңбек кодексінде, еңбек, ұжымдық шарттарда, осы Шартта белгіленген еңбек саласындағы еңбек өтілін және басқа да құқықтарды есептеуге шектеулер туғызбайды.

Жоғарыда көрсетілген жағдайларға байланысты толық емес жұмыс уақыты белгіленген кезде қызметкерлердің жалақысы ҚР заңнамасында және осы Шартта белгіленген барлық қосымша ақылар мен үстемеақыларды ескере отырып, толық көлемде сақталады.

5.1.5. Сабақ кестесін жасау сабақтар арасындағы үзілістерге жол бермейтін педагог қызметкердің жұмыс уақытын ұтымды пайдалануды ескере отырып жүзеге асырылады.

Оқытуды жүзеге асыратын педагог қызметкерлерге қолда бар оқу жүктемесі мен сабақ кестесіне байланысты әдістемелік жұмыс пен біліктілікті арттыру үшін аптасына бір бос күн көзделуі мүмкін. Әдістемелік күн беру туралы шешім Жұмыс берушінің бұйрығымен ресімделеді.

5.1.6. Білім беру ұйымының жоспарында (педагогикалық кеңестің отырыстары, ата-аналар жиналыстары және т.б.) көзделген сабақтарды, кезекшіліктерді өткізуден, сабақтан тыс іс-шараларға қатысудан бос сағаттарды педагог қызметкер білім беру ұйымында да, одан тыс жерлерде де өз қалауы бойынша пайдалануға құқылы. 

Педагогикалық қызметкерлердің тізбесіне сәйкес АӘД оқытушы-ұйымдастырушысы педагог қызметкер болып табылатындығына және үлгілік оқу жоспарлары мен білім беру стандартына сәйкес АӘД оқытушы-ұйымдастырушысы белгілі бір оқу жүктемесі мөлшерінде тікелей оқу процесін жүзеге асыратындығын ескере отырып, оның жұмыс уақыты лауазымдық нұсқаулықта көзделген оқу жүктемесімен және функционалдық міндеттермен реттеледі. Лауазымдық нұсқаулықта көзделген сабақтарды, функционалдық міндеттерді, кезекшіліктерді өткізуден, білім беру ұйымының жоспарында (педагогикалық кеңестің отырыстары, ата-аналар жиналыстары және т.б.) көзделген сабақтан тыс іс-шараларға қатысудан бос сағаттарды АӘД оқытушы-ұйымдастырушысы білім беру ұйымында да, одан тыс жерлерде де өз қалауы бойынша пайдалануға құқылы.

5.1.7. Білім беру ұйымының қызметкерлерін демалыс және жұмыс істемейтін мереке күндерінде жұмысқа тартуға ҚР ЕК 85-бабы 1-тармағының негізінде, олардың жазбаша келісімімен немесе жұмыс берушінің актісі негізінде, жұмысқа тарту қызметкердің келісімінсіз жүзеге асырылуы мүмкін жағдайларды қоспағанда, олардың өтініші бойынша жол беріледі:

1) төтенше жағдайларды, дүлей зілзаланы немесе өндірістік аварияны болғызбау не олардың зардаптарын дереу жою;

2) еңбек қызметіне байланысты жазатайым оқиғалардың, мүліктің жойылуының немесе бүлінуінің алдын алу және тергеп-тексеру;

3) тұтастай алғанда ұйымның немесе оның жекелеген бөлімшелерінің одан әрі қалыпты жұмысы шұғыл орындалуына байланысты болатын шұғыл, алдын ала күтпеген жұмыстарды орындау. 

4) жұмыс берушіге жүктілік туралы анықтама берген жүкті әйелдерді демалыс және мереке күндері жұмысқа тартуға тыйым салынады. (ҚР ЕК 85-бабының 4-тармағы)

ҚР ЕК-нің 109-бабы негізінде мереке және демалыс күндеріндегі жұмысқа ақы төлеу еңбек немесе ұжымдық шарттардың және (немесе) жұмыс берушінің актісінің талаптарына сәйкес жоғары мөлшерде, бірақ қызметкердің күндізгі (сағаттық) мөлшерлемесіне сүйене отырып, бір жарым мөлшерден төмен емес мөлшерде жүргізіледі.

5.1.8. ҚР ЕК-нің 77-бабында көзделген жағдайларда жұмыс беруші қызметкерлерді үстеме жұмыстарға Жұмыс берушінің жазбаша өкімі бойынша қызметкердің жазбаша келісімімен ғана Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасында көзделген тәртіппен қосымша ақы төлей отырып тарта алады. Жұмыс берушіге жүктілік туралы анықтама берген жүкті әйелдер, он сегіз жасқа толмаған жұмыскерлер және мүгедектер үстеме жұмысқа жіберілмейді. 

5.1.9. Күзгі, қысқы және көктемгі демалыстардың уақыты, сондай-ақ кезекті демалыспен сәйкес келмейтін жазғы демалыстардың уақыты ұйымның педагогикалық және басқа да қызметкерлерінің, оның ішінде сырттай жұмыс істейтін қызметкерлердің жұмыс уақыты болып табылады.

Осы кезеңдерде педагог қызметкерлерді жұмыс беруші демалыс басталғанға дейін оқу жүктемесінен аспайтын уақыт шегінде педагогикалық және ұйымдастырушылық жұмысқа тартады. Демалыстағы жұмыс кестесі бастауыш кәсіподақ ұйымының кәсіподақ комитетімен келісім бойынша басшының бұйрығымен бекітіледі.

Кезекті демалысқа сәйкес келмейтін демалыс уақытында педагог қызметкерлер үшін, олардың келісімімен, ай шегінде жұмыс уақытының жиынтық есебі белгіленуі мүмкін.

5.1.10. Демалыс уақытында оқу-көмекші және қызмет көрсетуші персонал белгіленген жұмыс уақыты шегінде арнайы білімді талап етпейтін шаруашылық жұмыстарды (ұсақ жөндеу, аумақта жұмыс істеу, ұйымды күзету және т.б.) орындауға тартылады.

5.1.11. Жұмыс беруші қызметкердің нақты жұмыс істеген жұмыс уақытын есепке алуға міндетті.

5.1.12. Білім беру ұйымдарының қызметкерлеріне жыл сайынғы ақылы еңбек демалысы беріледі: 

– 56 күнтізбелік күн-педагог қызметкерлерге және оларға теңестірілген адамдарға ("Білім туралы" ҚР Заңының 53-бабы 1-тармағының 2 - тармақшасы);

– 30 күнтізбелік күн-педагогикалық емес лауазымдардың азаматтық қызметшілеріне (ҚР ЕК 139-бабының 10-тармағы);

- 24 күнтізбелік күн-біліктілігі жоқ еңбек жұмысшыларына – (ҚР ЕК 88-бабы).

5.1.13. Демалыс беру кезектілігі жыл сайын бастауыш кәсіподақ ұйымының кәсіподақ комитетінің пікірін ескере отырып, күнтізбелік жыл басталғанға дейін екі аптадан кешіктірмей жұмыс беруші бекітетін демалыс кестесімен айқындалады. Қызметкер демалыстың басталу уақыты туралы ол басталғанға дейін екі айдан кешіктірілмей хабардар етілуге тиіс. Демалыс беру Жұмыс берушінің актісімен ресімделеді.

Демалыс кестесіне өзгерістер енгізілген жағдайларда қызметкерге бұл туралы демалыс басталғанға дейін кемінде екі апта бұрын хабарлануы тиіс.

5.1.14. Жыл сайынғы жазғы демалысқа немесе олар үшін қолайлы кез келген уақытта келесі қызметкерлердің басым құқығы бар:

а) кәмелетке толмаған баланы (18 жасқа дейін) жалғыз тәрбиелеп отырған ата-аналар (қамқоршылар, қамқоршылар);

б) үш және одан да көп баласы бар әйелдер;

в) еңбек жарақатын алған қызметкерлер;

г) кез-келген қызметкерде емделуге жолдама болған жағдайда.

д) жұмыс істейтін мүгедектер.

Демалысты ұзарту, ауыстыру, бөлу және кері қайтарып алу ҚР ЕК 93-95-баптарында көзделген жағдайларда қызметкердің келісімімен жүргізіледі. 

Жыл сайынғы ақылы еңбек демалысын жұмыс беруші өндірістік қажеттілік туындаған жағдайда қызметкердің жазбаша келісімімен ғана үзуі мүмкін.

Қайтарып алуға байланысты пайдаланылмаған жыл сайынғы еңбек демалысының бөлігі еңбек шарты тараптарының келісімі бойынша ағымдағы жұмыс жылы ішінде немесе келесі жұмыс жылында кез келген уақытта беріледі не келесі жұмыс жылы үшін жыл сайынғы ақылы еңбек демалысына қосылады.

Қызметкер басқа уақытта демалыстың пайдаланылмаған бөлігін берудің орнына қызметкер мен жұмыс беруші арасындағы келісім бойынша қызметкерге жыл сайынғы ақылы еңбек демалысының пайдаланылмаған бөлігінің күндері үшін өтемақы төленеді.

 Он сегіз жасқа толмаған қызметкерді, жұмыс берушіге жүктілік туралы анықтама берген жүкті әйелдерді және ауыр жұмыстарда, еңбек жағдайлары зиянды және (немесе) қауіпті жұмыстарда жұмыс істейтін қызметкерлерді жыл сайынғы ақылы еңбек демалысынан кері қайтарып алуға жол берілмейді.

5.2. Жұмыс беруші міндеттенеді:

5.2.1. Қызметкерлерге тиісті ұзақтықтағы жыл сайынғы ақылы еңбек демалысын беру (№3 қосымша).

Тамыз-қазан айлары аралығында жұмысқа қабылданған педагогтерге оқу жылы аяқталғаннан кейін бірінші жұмыс жылы үшін жыл сайынғы ақылы еңбек демалысы толық ұзақтықта беріледі.

5.2.2. Жыл сайынғы қосымша ақылы демалыс беру:

- ҚР ЕК 89-бабы 1-тармағының 1-тармақшасына сәйкес зиянды және (немесе) қауіпті еңбек жағдайлары бар жұмыстарда істейтін қызметкерлерге (№4 қосымша);

- ҚР ЕК 89-бабы 1-тармағының 2-тармақшасына сәйкес ұзақтығы күнтізбелік он күн болатын бірінші және екінші топтағы мүгедектерге.

5.2.3. Қызметкерлерге олардың жазбаша өтініші бойынша жалақысы сақталмайтын демалыс беру мынадай жағдайларда:

- қызметкерде бала туылған кезде-5 күнге дейін;

- қызметкердің жаңа тұрғылықты жеріне көшуіне байланысты-5 күнге дейін;

- қызметкер (қызметкердің балалары) үйленген жағдайда-5 күнге дейін;

- әскери қызмет міндеттерін атқару кезінде алған жаралануы, контузия алуы немесе мертігуі салдарынан не әскери қызметті өткеруге байланысты ауыруы салдарынан қаза тапқан немесе қайтыс болған әскери қызметшілердің ата-аналарына, әйелдеріне, күйеулеріне-15 күнге дейін;

- жұмыс істейтін мүгедектерге-10 күнге дейін;

-күнделікті өмірде (өрт, су тасқыны және басқа да белгілі бір жағдайлар), сондай – ақ көлікте (жол-көлік оқиғалары) жазатайым оқиғалар кезінде жұмыскерлерге-5 күнге дейін.

5.2.4. Қызметкерлерге олардың жазбаша өтініші бойынша: 

- 1 қыркүйек күні кіші мектеп жасындағы балаларды мектепке апару үшін – 1 күнтізбелік күн;

- қызметкердің немесе қызметкердің балаларының отбасында бала туылғанда – 5 күнтізбелік күнге дейін;

- қызметкердің некесі немесе қызметкердің балаларының некелері тіркелгенде – 5 күнтізбелік күнге дейін;  

- жақын туыстары қайтыс болған жағдайда – 5 күнтізбелік күнге дейін;

- жұмыс істеп жүрген мүгедектерге – 10 күнтізбелік күнге дейін;

- жаңа мекен-жайға көшумен байланысты – 5 күнтізбелік күнге дейін; 

          - әскери қызмет міндеттерін орындау барысында қаза болған немесе жарақаттан қайтыс болған, контузия немесе мүгедектікке алып келген, сондай-ақ әскери қызметпен байланысты науқасқа шалдыққан әскери қызметкердің ата-аналарына, жұбайларына немесе зайыптарына – 10 күнге дейін;

          - қызметкерлерге тұрмыстық оқыс жағдайларда (өрт, табиғат қолайсыздығының салдары, жол апаты) – 5 күнге дейін.

          Қызметкерлерге жақын туыстарының (ата-анасы, баласы, қызы, бауырлары, жұбайы, зайыбы, атасы, енесі) қазасына байланысты,  олардың жазбаша өтініштері бойынша сәйкес құжаттар негізінде бес күнге дейін ақылы демалыс беріледі. 

5.2.5. Отбасылық мән-жайлар және басқа да дәлелді себептер бойынша қызметкерге оның жазбаша өтініші бойынша ұзақтығы қызметкер мен жұмыс беруші арасындағы келісім бойынша айқындалатын әлеуметтік демалыс берілуі мүмкін. Әлеуметтік демалыс деп ана болу, бала күтімі, өндірістен қол үзбей білім алу және өзге де әлеуметтік мақсаттар үшін қолайлы жағдайлар жасау мақсатында қызметкерді белгілі бір кезеңге жұмыстан босату түсініледі.

5.3. Білім беру ұйымдарында олардың түрлері мен түрлеріне қарай педагогтердің нақты жүктемесін, оқу-тәрбие жұмысының жоспарын, оқу кестесін және қолда бар материалдық-техникалық, кадрлық ресурстарды ескере отырып, бес күндік жұмыс аптасы белгіленеді. Бұл ретте осы ұйымдарда оқушылармен (білім алушылармен) тікелей сабақ өткізу уақытын ескере отырып, педагог қызметкерлер үшін де, білім беру ұйымдарының әкімшілік-шаруашылық, оқу-көмекші және қызмет көрсетуші персоналы қатарындағы қызметкерлер үшін де бес күндік жұмыс аптасы белгіленуі мүмкін. Бес күндік жұмыс аптасы білім беруді басқару, әдістемелік және техникалық қамтамасыз ету ұйымдары үшін белгіленеді. Жалпы демалыс күні-жексенбі. Бес күндік жұмыс аптасында жұмыс істейтін ұйымдар үшін демалыс күндері сенбі және жексенбі болып табылады. Білім беру ұйымдарының ішкі еңбек тәртібі қағидаларында жекелеген кәсіптердің қызметкерлері үшін бес күндік жұмыс аптасы көзделуі мүмкін.

Демалыс уақытында алты күндік жұмыс аптасы бойынша жұмыс істейтін педагог қызметкерлерге, сондай – ақ оқу процесінде жұмыс істемейтін басқа қызметкерлерге екі демалыс күні-сенбі, жексенбі болатын бес күндік жұмыс аптасы белгіленеді.

Алты күндік жұмыс аптасынан бес күндік жұмыс аптасына көшу жұмыс берушінің актісі негізінде жұмыскерлердің еңбек шарттарына, ішкі еңбек тәртібінің ережелеріне, жұмыс кестелеріне, ауысымдылыққа және қажет болған жағдайда ұйымның құрылтай құжаттарына (жарғы, ереже және т. б.) өзгерістер енгізе отырып жүзеге асырылады. 

Егер білім беру ұйымы өз қызметін алты күндік жұмыс аптасы бойынша жүзеге асыратын болса, бірақ бұл ретте білім алушылармен оқу сабақтары бес жұмыс күні ішінде өткізілетін болса, онда оқу-тәрбие қызметімен тікелей айналысатын педагог қызметкерлер өз сабақтарын сабақ кестесіне сәйкес бес жұмыс күні ішінде немесе белгілі бір күн ішінде өткізеді. 

Көрсетілген педагог қызметкерлер аптаның алтыншы күнінде (сенбіде) қызметкердің лауазымдық міндеттерінде қатысу көзделген сабақтар және (немесе) іс-шаралар болмаған жағдайда, жұмыс орны бойынша да, білім беру ұйымынан тыс жерлерде де біліктілігін арттыруға, өзін-өзі тәрбиелеумен айналысуға және сабаққа дайындықты өз қалауы бойынша жүзеге асыруға құқылы.

Бұл ретте жалақы, демалыс күндерінің саны өзгеріссіз қалады және оқу-тәрбие қызметімен тікелей айналысатын педагог қызметкерлердің білім беру ұйымдарында еңбек шартында көзделген оқу жүктемесін толық көлемде пысықтай отырып өткізетін күндерінің санына ешқандай әсер етпейді.

5.4. Демалыс және тамақтану үшін үзіліс уақыты, сондай-ақ білім беру ұйымдары бойынша педагог қызметкерлердің кезекшілік кестесі, ауысым кестесі, демалыс және жұмыс емес мереке күндеріндегі жұмыстар ішкі еңбек тәртібі қағидаларында белгіленеді.

Жұмыс беруші педагог қызметкерлерге білім алушылармен бір мезгілде, сондай-ақ сабақтар арасындағы үзілістер (өзгерістер) кезінде жұмыс уақытында демалу және тамақтану мүмкіндігін қамтамасыз етеді. Басқа қызметкерлер үшін демалу және тамақтану уақыты ішкі еңбек тәртібінің ережелерімен белгіленеді және 30 минуттан кем болмауы керек.

5.5. Педагог қызметкерлердің кезекшілігі сабақ басталғанға дейін 20 минуттан ерте басталмауы және олар аяқталғаннан кейін 20 минуттан аспауы тиіс.

Кесте бойынша сабақтары жоқ күндері мұғалімдерді кезекшілікке тартпаңыз.

5.6. Тараптар жұмыс уақытының жиынтық есебі күзетші, тәрбиешілер, режим бойынша кезекшілер, жатақхана кезекшілері, қазандық қондырғыларының операторлары, от жағушылар, тәрбиешілердің көмекшілері, медбикелер, дәрігерлер үшін енгізілетінін анықтады. Жұмыс уақытының жиынтық есебіне ауыстыру кәсіби органның дәлелді пікірін ескере отырып, білім беру ұйымы басшысының бұйрығымен жүргізіледі. Бұл жағдайларда тоқсан есептік кезең болып табылады, бұл ретте ауысым ұзақтығы ауысымаралық демалысты кемінде 12 сағат беруді ескере отырып, кез келген болуы мүмкін.

5.7. Қашықтықтан жұмыс істейтін қызметкерлер үшін жұмыс уақытының тіркелген есебі белгіленеді, оны бақылау ерекшеліктері еңбек шартында немесе еңбек тәртібінің ережелерінде айқындалады.

Егер жұмысты орындауды жұмыс беруші нақты уақытпен тіркей алмаған жағдайда, жұмыс уақыты еңбек шартында белгіленген жұмыс көлемін орындау ретінде жұмыс уақытын есепке алу жөніндегі құжатта белгіленеді. 

Қызметкер мен жұмыс беруші қашықтан жұмыс істейтін қызметкердің еңбек шартында белгіленген жұмыс уақыты шегінде жұмысты орындауының нақты уақытын көздейтін өзара іс-қимыл тәртібін белгілейді.

Өзара іс-қимыл тәртібімен қызметкердің қоңырауларға, электрондық хаттарға және жұмыс берушінің сұрауларына жауап беру міндеті көзделуі мүмкін, оның барысында қызметкер жұмысты орындауға байланысты жұмыс берушінің сұрауларына жауап беруге міндетті. Қызметкер өзара іс-қимыл тәртібімен белгіленген уақыттан тыс жүзеге асырылған жұмыс берушінің сұрау салуларына жауап беруге міндетті емес.

5.8. Төтенше жағдай режимі туындаған кезде педагогтің жұмыс уақыты мен тынығу уақыты төтенше жағдай режимін регламенттейтін нормативтік құқықтық актілерге сәйкес айқындалады. ("Педагогтің жұмыс уақыты мен демалыс уақыты режимінің ерекшеліктерін айқындау қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 21 сәуірдегі № 153 бұйрығының 15-тармағы.

5.9. Тараптар келесі қызметкерлерге ақылы еңбек демалысын үш күнге дейін ұлғайтуға келісті:

- директордың шаруашылық бөлімі жөніндегі орынбасары; 

- кітапханашыларға.

6 бөлім

 Еңбекке ақы төлеу және нормалау

6.1. Тараптар білім беру ұйымдары қызметкерлерінің еңбегіне ақы төлеу "Азаматтық қызметшілерге, мемлекеттік бюджет есебінен ұсталатын ұйымдар қызметкерлеріне, қазыналық кәсіпорындар қызметкерлеріне еңбекақы төлеу жүйесі туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2015 жылғы 31 желтоқсандағы № 1193 қаулысы және осы Шарттың негізінде жүзеге асырылады деп негізделеді.

Шаруашылық жүргізу құқығындағы мемлекеттік кәсіпорындарда еңбекке ақы төлеудің уақытылы-премиум нысаны пайдаланылады. Бұл кәсіпорындардағы еңбекақы төлеу мәселелері бастауыш кәсіподақ ұйымдарының кәсіподақ комитеттерінің дәлелді пікірін ескере отырып бекітілген кәсіпорындардың өздері әзірлейтін еңбекақы төлеу ережелерімен реттеледі. 

Мемлекеттік білім беру ұйымдары басқа ұйымдық-құқықтық нысанда және жеке меншік нысанындағы ұйымдар өз қалауы бойынша еңбекақы төлеу жүйесін қолданады, олар туралы ережелер кәсіподақ ұйымдарымен келісіледі.

6.2. Білім беру ұйымдарының педагогикалық, медициналық, кітапхана қызметкерлеріне еңбекақы төлеу экономиканың тиісті салалары қызметкерлерінің ұқсас санаттары үшін белгіленген еңбекақы төлеу шарттарына, ал жұмысшылар қатарындағы қызметкерлерге – қызметкерлердің осы санаттары үшін көзделген разрядтар бойынша жүргізіледі.

6.3. Жалақы қызметкерлерге жұмыс орындалған жерде ай сайын ақшалай нысанда төленеді. Жалақы қызметкерлерге төленетін айдан кейінгі айдың 10-нан кешіктірілмей төленуі керек.

6.4. Жалақы жалақы жүйесіне сәйкес есептеледі және мыналарды қамтиды:

- лауазымдық айлықақы (тарифтік мөлшерлеме);

- азаматтық қызметшілерге, мемлекеттік бюджет қаражаты есебінен ұсталатын ұйымдардың қызметкерлеріне, қазыналық кәсіпорындардың қызметкерлеріне еңбек жағдайлары үшін үстемеақылар мен қосымша ақыларды арттыру;

- қолданыстағы заңнамада, ұйымның жергілікті нормативтік актілерінде және осы Шартта көзделген басқа да төлемдер.

6.5. Қызметкерлерге жалақы жұмысты орындағаны үшін ай сайын ақшалай түрде төленеді. Жалақы қызметкерлерге келесі айдың 10-нан кешіктірілмей төленуі тиіс. 

6.5.1. Сынып жетекшілігі (Топ басшылығы) үшін қосымша ақы: мектепалды сыныптардың (топтардың) тәрбиешілеріне, мұғалімдерге, оқытушыларға және 1-4 сыныптардағы басқа да қызметкерлерге – 50%; 5-11(12) сыныптарда – 60 %; кәсіптік және техникалық, орта білімнен кейінгі білім беру ұйымдарында – 50 %.

6.5.2. Дәптерлер мен жазбаша жұмыстарды тексеру үшін қосымша ақы: мектепалды сыныптардың (топтардың) тәрбиешілеріне, 1-4 сыныптардың мұғалімдеріне - 40 %; орыс тілінде оқытатын мектептердегі (сыныптардағы) қазақ және басқа да ұлттық тілдердің және ұлттық тілдері бар мектептердегі (сыныптардағы) осы пәндерді 1-4 сыныптарда жүргізетін басқа да ұлттық тілдердің мұғалімдеріне - 50 %;  5-11 (12) сынып мұғалімдеріне, кәсіптік және техникалық, орта білімнен кейінгі білім беру ұйымдарының оқытушыларына жазбаша жұмыстарды тексергені үшін: қазақ, орыс тілдері, басқа да ұлттық тілдер мен әдебиеттер бойынша – 50 %, математика химия, физика, биология, шет тілі, стенография, сызу, құрастыру, техникалық механика бойынша – 40 %.

15 оқушыдан (тәрбиеленушілерден) кем саны бар мектептер мен мектеп-интернаттардың сыныптарында (даму және оқыту мүмкіндіктері шектеулі балаларға арналған арнайы түзету ұйымдарынан, сондай-ақ қарапайым мектептердің түзету сыныптарынан басқа) сыныптық басшылық және дәптерлер мен жазбаша жұмыстарды тексеру үшін лауазымдық жалақыларына (ставкаларына) қосымша ақылар белгіленген мөлшерден 50 пайыз мөлшерінде жүргізіледі көрсетілген қосымша ақылардың мөлшері. Бұл тәртіп сыныптарды кіші топтарға бөлу кезінде де қолданылады.

6.5.3. Мектептерде, мектеп-интернаттарда және балалар үйлерінде оқу кабинеттерін (зертханаларды, шеберханаларды, оқу-консультациялық пункттерді) меңгергені үшін қосымша ақы – 20 %; техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім беру ұйымдарында – 25 %; аралас шеберханалар болған кезде – 30 %.6.6. Жалақы еңбекке ақы төлеу жүйесіне сәйкес есептеледі және оған:

- лауазымдық айлық (тарифтік ставка);

- мемлекеттік бюджет қаражатының есебіндегі ұйымдардың қызметкерлеріне, азаматтық қызметшілерге, қазыналық кәсіпорындар қызметкерлеріне еңбек жағдайы үшін көтерме, үстеме ақылар мен қосымша ақылар; 

- ұйымның жергілікті нормативтік актілерімен, қолданыстағы заңнамамен көзделген басқа да төлемдер қосылады.

Нормативтік оқу жүктемесі белгіленген педагогтардың жалақыларының мөлшері тікелей оқу жүктемесінің көлеміне байланысты және айдағы жұмыс күндерінің санына есептелмейді. Аталған қызметкерлердің айлық жалақысы олардың нақты оқу жүктемесіне сүйеніп есептеледі.

6.5.4. Лауазымдарды қоса атқарғаны үшін қосымша ақы (қызмет көрсету аймағын кеңейту):

- кітапханашы лауазымы көзделмеген барлық типтегі және атаудағы мектептерде, мектеп-интернаттарда оқулықтардың кітапхана қорымен жұмыс істегені үшін мұғалімдерге, оқытушыларға және басқа да қызметкерлерге-30 %; 

- ұзартылған күннің жұмысына басшылық жүктелген мектеп директорларына немесе директорлардың орынбасарларына-20 %;

- арнайы мақсаттағы кемінде екі топ (Сынып) бар, даму мүмкіндігі шектеулі оқушылармен (тәрбиеленушілермен, балалармен), ұзақ емделуге мұқтаж, ерекше тәрбие жағдайында жалпы үлгідегі оқу – тәрбие ұйымдарының басшыларына-30%;

- жетім балалармен және ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балалармен жұмыс істегені үшін білім беру ұйымдарының қызметкерлеріне-30 %;

- мектепке дейінгі тәрбие және оқыту ұйымдарындағы тәрбиешілердің көмекшілеріне дезинфекциялау құралдарымен жұмыс істегені үшін-30%;

- білім беру ұйымдарының қызметкерлеріне үйде оқитындарды қоса алғанда, даму және оқыту мүмкіндігі шектеулі балалармен және жасөспірімдермен жұмыс істегені үшін, сондай-ақ ерекше тәрбие жағдайларына немесе ұзақ емделуге мұқтаждар үшін-40 %; 

- психоневрологиялық патологиясы бар балалармен жұмыс істегені үшін (білім беру ұйымдарында оқуға жатпайтын) - 50 %;

- оқытушыларға, мұғалімдерге, өндірістік оқыту шеберлеріне және оқытушылық жұмысты жүргізетін басқа да қызметкерлерге әдістемелік, циклдік және пәндік комиссияларды басқарғаны үшін -25%.

Әдістемелік, циклдік және пәндік комиссияларға басшылық еткені үшін қосымша ақы белгілеу жоғарыда көрсетілген педагог қызметкерлердің "Оқу-әдістемелік және ғылыми-әдістемелік жұмысты ұйымдастыру және жүзеге асыру қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2007 жылғы 29 қарашадағы N 583 бұйрығымен көзделген әдістемелік, циклдық және пәндік комиссияларға басшылық ету жөніндегі жұмыстың қажетті көлемін орындауына байланысты жүргізіледі".

6.5.5.  Білім беру мекемелерінің кітапхана қызметкерлеріне оқулықтардың кітапхана қорымен жұмыс істегені үшін қосымша ақы – 30 %.

6.5.6. Мұрағатпен жұмыс істегені үшін іс жүргізушілерді, кадр бөлімдерінің инспекторларын және басқа да мамандарды қоса алғанда, қызметкерлерге қосымша ақы төлеу – 30%;

6.5.7. Ауыр (аса ауыр) физикалық жұмыстарда және еңбек жағдайлары зиянды (аса зиянды) және қауіпті (аса қауіпті) жұмыстарда істейтін қызметкерлерге – 30 % (4 - қосымша), дезинфекциялау құралдарын пайдаланатын қызметтік үй-жайларды тазалаушыларға-20% және дезинфекциялау құралдарын пайдалана отырып дәретханаларды тазалаумен айналысатын қызметтік үй-жайларды тазалаушыларға қосымша ақы төлеу - 30 %.

6.5.8.  Бейіндік бағыттағы жекелеген пәндерді тереңдетіп оқытқаны үшін қосымша ақы: 

-мамандандырылған мектептер мен мектеп-интернаттардағы, дарынды балаларға арналған мектеп-интернат-колледждердегі бейіндік бағыттағы пәндер бойынша педагогтерге-40 %;

- жекелеген пәндерді тереңдетіп оқытатын оқу орындарының (сыныптардың, топтардың) бейіндік бағыттағы пәндері бойынша педагогтерге; инновациялар, эксперименттер режимінде жұмыс істейтін педагогтерге (лицейлер, гимназиялар, техникалық лицейлер, мектепке дейінгі және жалпы білім беретін бағыттағы оқу-тәрбие кешендері), сондай-ақ балаларды тәрбиелеу жөніндегі жұмыс жүргізілетін Мектепке дейінгі тәрбие және оқыту ұйымдарында шет тілінде жүргізіледі – 20 %;

6.5.9.  Ағылшын тілінде оқу бағдарламаларын іске асырғаны үшін қосымша ақы:

APTIS (All Purpose Ticket Issuing System – Ол Пупос Тикет Ишун System), IELTS (international English Language Testing System – International English Language Testing System – International English Language testin System), TOEFL (Test) ағылшын тілін білуге арналған халықаралық емтиханнан (тесттен) өткендігі туралы құжаты бар білім беру ұйымдарының мұғалімдері мен оқытушыларына ағылшын тілі шетелдік тіл ретінде-тест of English az e Forin Languich), CEPT (конференция of European Post and Telecommunications-конференция of Europian post and Telecommunications), FCE (First Certificate in English – Fuste in English сертификаты), EMI (English as the of Instruction – English az ze Midiam of Intrakshin), TKT CLIL (Content and Language Integrated Learning – Content and Language Integrated Learning), шет тілін меңгерудің жалпы еуропалық құзыреттілік шкаласына сәйкес B1 деңгейінен төмен емес растаумен CEFR (Common European Framework of reference – Комин Европиан Фремуорк оф Референс) немесе дипломға қосымшаға сәйкес пәндерді ағылшын тілінде оқытуға мүмкіндік беретін және негізгі орта және жалпы орта білім берудің оқу бағдарламаларын, "Физика", "Химия", "Биология", "Информатика" оқу пәндері бойынша техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің оқу бағдарламаларын іске асыратын тілдік құзыреттіліктері бар ағылшын тілінде, сүңгу дәрежесіне байланысты базалық лауазымдық жалақының 200% - на дейінгі мөлшерде қосымша ақы төленеді:

 Базалық лауазымдық жалақының 200% – ы-толық батыру режимінде: сабақтың барлық кезеңдерін ағылшын тілінде жалпы білім беретін мектептерде, мамандандырылған Білім беру ұйымдарында 10-11 сыныптарда инвариантты және вариативті компоненттер есебінен және жалпы білім беретін мектептерде, мамандандырылған Білім беру ұйымдарында 7-9 сыныптарда вариативті компонент есебінен өткізу;

Базалық лауазымдық жалақының 100% - ы-ішінара батыру режимінде: 7-9 сыныптардағы вариативті компонент есебінен жалпы білім беретін мектептерде, мамандандырылған Білім беру ұйымдарында сабақтың жекелеген кезеңдерін өткізу, терминологияны және ағылшын тіліндегі жекелеген бөлімдерді зерделеу.

Бұл ретте мұғалімдердің дайындық деңгейі ағылшын тілінде оқу пәнін 100% игеруге сәйкес келеді, оқушылардың дайындық деңгейі-А2 және одан жоғары деңгейде ағылшын тілін 100% меңгеруге, ал ағылшын тілінде оқулықтармен және оқу – әдістемелік кешендермен (оның ішінде екі тілді) қамтамасыз ету деңгейі де 100% құрайды.

6.5.10.    Тәлімгерлік үшін қосымша ақы:

Мәдениет және спорт саласындағы қызметті жүзеге асыратын білім беру ұйымдарын, әскери оқу орындарын қоспағанда, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім беру ұйымдарының мұғалімдеріне – 100 %. Бұл қосымша төлем нақты жүктемеге қарамастан белгіленеді.

Бұл ретте, "жоғары санатты " "педагог-зерттеуші" және "педагог-шебер" біліктілік санаттарына теңестірілетінін айқындайтын" педагогтерге біліктілік санаттарын беру (растау) қағидаларын бекіту туралы "Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 11 мамырдағы № 192 Бұйрығының 22-тармағында көзделген норманы ескере отырып "Тараптар тәлімгерлік жоғары біліктілік санаты бар педагогтарға тапсырылуы мүмкін деген уағдаласты.

6.5.11. Мемлекеттік мекемелер мен қазыналық кәсіпорындардың қызметкерлеріне ерекше еңбек жағдайлары үшін үстемеақы-лауазымдық жалақының 10%.

6.5.12. Тараптар ҚР ЕК-нің 139-бабының 9-тармағына және "білім туралы" ҚР Заңының 53-бабының 2-тармағының 1) тармақшасына сәйкес ауылдық жерде жұмыс істейтін және азаматтық қызметшілер болып табылатын педагог қызметкерлерге жергілікті өкілді органдардың шешімі бойынша лауазымдық жалақылар (ставкалар) 25% - ға өсуді ескере отырып есептелетін болады. "Педагог лауазымдарының тізбесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 15 сәуірдегі № 145 бұйрығымен бекітілген педагогикалық және оларға теңестірілген адамдардың тізбесінде көрсетілген мемлекеттік мекемелер мен қазыналық кәсіпорындардың басшы қызметкерлерін (директорларды, меңгерушілерді және олардың орынбасарларын) қоса алғанда, барлық қызметкерлерді осы құқығы бар педагог қызметкерлер деп санауға. 

6.5.13. Іс жүргізушілерді, бухгалтерлерді және экономистерді қоса алғанда, білім беру ұйымдарының қызметкерлеріне еңбек шартында және лауазымдық нұсқаулықта көзделген өзінің негізгі жұмысымен қатар, жұмыс күнінің белгіленген ұзақтығы ішінде қосымша жұмысты – қызметкердің лауазымдық жалақысының кемінде 50% -. орындауға байланысты қызмет көрсету аймақтарын кеңейткені үшін.

6.5.14. Жаңартылған білім беру мазмұны бойынша бастауыш, негізгі және жалпы орта білім берудің оқу бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымдарының мұғалімдеріне-30% дейін. Бұл қосымша ақы нақты жүктемені ескере отырып, лауазымдық жалақыға белгіленеді.

6.5.15.     Біліктілік санаты үшін қосымша ақы:

 - біліктілік санаты бар білім беру ұйымдарының мұғалімдеріне, педагогтеріне, педагог-психологтарына және әлеуметтік педагогтарына, 

педагог-модератор-30 %

педагог-сарапшы – 35 %

педагог-зерттеуші-40 %

педагог – шебер-50 %

 - біліктілік санаты бар білім беру ұйымдарының басшылары мен басшыларының орынбасарларына:

1 санат-100 %

2 санат-50 %

3 санат-30 %  

6.5.16.    Ғылыми-педагогикалық бағыт бойынша магистр дәрежесі үшін қосымша ақы:

бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім беру ұйымдарының мұғалімдеріне-республикалық бюджет туралы заңда белгіленген және тиісті қаржы жылының 1 қаңтарында қолданыста болатын 10 АЕК. Көрсетілген қосымша ақы тиісті диплом болған кезде белгіленеді және нақты жүктемеге қарамастан негізгі жұмыс орны бойынша жүргізіледі.

6.5.17. Білім беру ұйымдарында педагогикалық лауазымдарда жұмыс істеген кезде ғылыми дәрежесі үшін қосымша ақы жүргізілсін:

- ғылым кандидаттарына, философия докторларына (PhD), бейіні бойынша докторларға - 17 АЕК мөлшерінде; 

- ғылым докторларына - 34 АЕК (АЕК - заңнамада белгіленген айлық есептік көрсеткіш).

Көрсетілген қосымша ақы біліктілігі жоғары ғылыми кадрларды аттестаттау саласындағы уәкілетті орган берген тиісті диплом болған кезде белгіленеді және негізгі жұмыс орны бойынша жүргізіледі. Егер негізгі жұмыс орны бойынша осы қосымша ақы белгіленбеген жағдайда, қоса атқару шарттарымен жұмыс орны бойынша қосымша ақы жүргізілсін. Мұндай жағдайларда көрсетілген қосымша ақыны қоса атқару шарттарында тек бір жұмыс орны бойынша белгілеу және жүргізу.

6.5.18. Лауазымдарды қоса атқарғаны үшін қосымша ақы (қызмет көрсету аймағын кеңейту) қызметкердің лауазымдық жалақысының 50% мөлшерінде тағайындалады. Бұл шектеу нормативтік оқу жүктемесі белгіленетін педагог қызметкерлерге қолданылмайды. Ұжымдық шарттар мен келісімдерде осы қосымша ақының неғұрлым жоғары мөлшері белгіленуі мүмкін.

Тараптар мұғалімдердің, оқытушылардың және оқытуды жүргізетін басқа да Педагог қызметкерлердің оқу жүктемесін ұлғайтуды лауазымдарды біріктіру немесе қызмет көрсету аймағын кеңейту ретінде қарастырмайтыны туралы келісімге келді. Осы тұлғалардың нақты оқу жүктемесінің ұлғаюы барлық туындайтын құқықтық салдарлармен қоса атқару ретінде түсіндірілетін болады.

Мұндай адамдармен нормативтен тыс оқу жүктемесіне қосымша жұмыс істеуге жеке еңбек шарты жасалады.

Еңбек заңнамасының нормаларына сәйкес қызметкердің негізгі жұмыстан бос уақытында еңбек шартының талаптары бойынша басқа тұрақты ақы төленетін жұмысты орындауын қоса атқару деп түсіну керек.

Сонымен қатар, бір ұйымда еңбек шартында келісілген өзінің негізгі жұмысымен қатар, басқа немесе сол лауазым бойынша қосымша жұмысты не уақытша болмаған қызметкердің міндетін өзінің негізгі жұмысынан босатпай орындайтын қызметкерлерге қосымша ақы төленеді.

Қызметкерлерге тапсырылатын қосымша жұмыстар келесі жолдармен жүзеге асырылуы мүмкін:

1) лауазымдарды қоса атқару-қызметкердің еңбек шартында (лауазымдық нұсқаулықта) көзделген өзінің негізгі жұмысымен қатар басқа бос лауазым бойынша қосымша жұмысты орындауы;

2) қызмет көрсету аймақтарын кеңейту – жұмыскердің еңбек шартында (лауазымдық нұсқаулықта) көзделген өзінің негізгі жұмысымен қатар жұмыс күнінің (ауысымның)белгіленген ұзақтығы ішінде қосымша жұмысты орындауы;

3) уақытша болмаған қызметкердің міндеттерін орындау (алмастыру) – қызметкердің еңбек шартында (лауазымдық нұсқаулықта) көзделген өзінің негізгі жұмысымен қатар басқа да, сол лауазым бойынша да қосымша жұмысты орындауы. 

Негізгі лауазым (кәсіп) бойынша жұмыс уақыты шегінде қосымша жұмысты орындайтын қызметкерлерге лауазымдарды қоса атқарғаны (қызмет көрсету аймағын кеңейткені) үшін қосымша ақы қызметкердің лауазымдық жалақысының 50% - на дейін құрайды. Бұл қосымша ақы функционалдық міндеттерде көзделген қосымша жұмысты орындау кезінде Мемлекеттік мекемелердің, қазыналық кәсіпорындардың басшыларына және олардың орынбасарларына қолданылмайды. Бұл жағдайда, егер мұндай алмастыру функционалдық міндеттерде көзделсе, басшының орынбасарына жүктелген басшының міндеттерін орындау және (немесе) басқа орынбасарлардың басшының орынбасарының міндеттерін орындауы көзделеді.

Уақытша болмаған қызметкердің міндеттерін орындағаны үшін қызметкерлерге қосымша ақы нақты көлеміне қарай есептеледі, бірақ қызметкердің лауазымдық жалақысының кемінде 50% - ы. Орындалатын жұмыстың нақты көлемі қызметкер мен жұмыс беруші арасындағы келісім бойынша айқындалады, жұмыс берушінің бұйрығында көрсетілуге тиіс және егер орындалатын жұмыстың нақты көлемі, яғни уақытша болмаған қызметкердің міндеттерін орындау толық көлемде жүргізілсе, 100% мөлшерінде белгіленуі мүмкін.

Өзінің негізгі жұмысынан бос уақытында уақытша болмаған қызметкердің міндеттерін орындайтын қызметкерлер үшін, атап айтқанда мектепке дейінгі мекемелердің тәрбиешілері үшін қосымша ақы қызметкердің лауазымдық жалақысының 100% мөлшерінде тағайындалады және төленеді.

6.6. Тараптар кабинеттерді (зертханаларды, шеберханаларды) басқарғаны үшін қосымша ақыны жыл сайын 20-30 тамыз аралығында өткізілетін білім беру ұйымдарының комиссиялары оларды аттестаттау нәтижелері бойынша тағайындайтыны туралы келісімге келді. Кабинеттерді (зертханаларды, шеберханаларды) аттестаттау нәтижелері білім беру ұйымы басшысының бұйрығымен ресімделеді. Егер оқу жылының басында аттестаттау жүргізілмеген жағдайда, қосымша ақы тағайындау алдыңғы аттестаттау нәтижелері бойынша жүргізіледі.

6.7. Тараптар ерекше тәрбие жағдайларына немесе ұзақ емделуге мұқтаж даму және оқыту мүмкіндігі шектеулі балалармен және жасөспірімдермен жұмыс істегені үшін, сондай-ақ жетім балалармен және ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балалармен жұмыс істегені үшін қосымша ақы алушылар тізбесіне:

- білім беру ұйымдарының басшылары;

- барлық лауазымдар мен мамандықтардың педагогикалық қызметкерлері;

- педагогикалық қызметкерлер емес: тәрбиешілердің көмекшілері, зертханашылар, барлық мамандықтағы медицина қызметкерлері, кітапханашылар.

6.8. Тараптар "азаматтық қызметшілерге, мемлекеттік бюджет есебінен ұсталатын ұйымдар қызметкерлеріне, қазыналық кәсіпорындар қызметкерлеріне еңбекақы төлеу жүйесі туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2015 жылғы 31 желтоқсандағы № 1193 қаулысымен белгіленген төмендегі көтермелеулер, қосымша ақылар мен үстемеақылардың сомалары қосымша ақыларды қоспағанда, педагог қызметкерлердің нақты оқу жүктемесіне барабар төленетініне келісті: 

1) жалпы білім беретін мектептер мен мектеп-интернаттардың барлық типтері мен түрлерінің 1-4 сыныптарының негізгі мұғаліміне дәптерлерді тексеру үшін қосымша ақы оқу жүктемесінің көлеміне қарамастан жүргізіледі;

2) ғылыми-педагогикалық бағыт бойынша магистр дәрежесі үшін Бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім беру ұйымдарының педагогтеріне;

3) мәдениет және спорт саласындағы қызметті жүзеге асыратын білім беру ұйымдарын, әскери оқу орындарын қоспағанда, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім беру ұйымдарының мұғалімдеріне тәлімгерлік еткені үшін беріледі.

6.9. Тараптар оқушылардың күзгі, қысқы, көктемгі және жазғы демалыстары кезеңінде жұмыс істеген уақытында педагог қызметкерлердің еңбегіне ақы төлеу тарифтеу кезінде белгіленген және (немесе) каникул басталғанға дейінгі еңбек шартында айқындалған орындалатын жұмыстың нақты көлемінен тұратын жалақы есебінен жүргізілетінін негізге алады. 

6.10. Педагогикалық жұмысты штаттық лауазымға орналаспай орындайтын педагог қызметкерлерге (мұғалімдер, оқытушылар, тәрбиешілер және т.б.) жаңа оқу жылының басында тарифтік тізімдер жасалады және бекітіледі. Тарифтеу тізімдерін білім беру ұйымдары басшыларының бұйрықтарымен құрылатын тарифтеу комиссиялары оларға бастауыш кәсіподақ ұйымының кәсіподақ комитетінің өкілдерін міндетті түрде енгізе отырып әзірлейді.

6.11. Жұмыс берушілер жалақыны төлеудің, демалысқа ақы төлеудің, жұмыстан босатылған кездегі төлемдерді және қызметкерге тиесілі басқа да төлемдерді төлеудің белгіленген мерзімі бұзылған кезде, оның ішінде жұмысты тоқтата тұрған жағдайда, осы сомаларды Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің әрбір мерзімі өткен күнтізбелік күн үшін міндеттемені орындау күніне қайта қаржыландырудың есептік мөлшерлемесін негізге ала отырып есептелген өсімпұл төлей отырып төлеуге міндеттенеді.

6.12. Жұмыс берушілер қызметкерлерге жалақы төлеу кезінде ай сайын жазбаша немесе электрондық нысанда әрбір қызметкерге оның жалақысының құрамдас бөліктері, оған тиесілі ұсталымдардың мөлшері мен негіздері, оның ішінде аударылған міндетті зейнетақы жарналары туралы, төлеуге жататын жалпы сома туралы хабарлауға міндеттеме алады.

6.13. Жұмыс берушілер өздеріне сыйлықақы төлеу, материалдық көмек көрсету және қызметкерлердің лауазымдық айлықақыларына үстемеақылар белгілеу қағидаларында белгіленген тәртіппен қаржыландыру жоспары бойынша немесе қазыналық кәсіпорын үшін бекітілген смета бойынша тиісті мемлекеттік мекемені ұстауға көзделген қаражатты үнемдеу есебінен қызметкерлерге сыйлықақы беруді, дербес қосымша ақылар тағайындауды, материалдық көмек төлеуді қамтамасыз ету міндеттемесін қабылдайды (5-қосымша).

6.14. Еңбекақыны өзгерту:

- мамандық бойынша жұмыс өтілі ұлғайған кезде-Егер құжаттар ұйымда болса, тиісті жұмыс өтіліне жеткен күннен бастап немесе жалақы мөлшерлемесінің (жалақысының) мөлшерін арттыруға құқық беретін жұмыс өтілі туралы құжат ұсынылған күннен бастап;

- білім алу немесе білім туралы құжаттарды қалпына келтіру кезінде; 

- тиісті құжат ұсынылған күннен бастап;

- педагог қызметкерлерге біліктілік санатын беру кезінде: 

- ағымдағы жылдың маусым-тамыз айларында, сол жылдың қыркүйек айынан бастап біліктілік санаттары берілген педагогтерге;

- ағымдағы жылдың қараша-желтоқсан айларында, келесі жылдың қаңтар айынан бастап біліктілік санаттары берілген педагогтерге.

- "еңбек сіңірген" құрметті атағын беру кезінде-берілген күннен бастап; 

- ғылым кандидаты, ғылым докторы ғылыми дәрежесін беру кезінде-Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі Білім және ғылым саласындағы бақылау комитеті төралқасының немесе алқасының диплом беру туралы шешімі шығарылған күннен бастап.

Мамандығы бойынша жұмыс өтілін есептеу үшін білім беру ұйымында еңбек өтілін белгілеу жөніндегі комиссия құрылады, оның құрамын тиісті ұйымның басшысы бекітеді.

6.15. Қызметкер жыл сайынғы немесе басқа да демалыста болған кезеңде, сондай-ақ оның еңбекке уақытша жарамсыздығы кезеңінде еңбекақы төлеуді және (немесе) жалақының (лауазымдық жалақының) мөлшерлемесін өзгертуге құқығы болған кезде еңбекақының неғұрлым жоғары разрядының мөлшерлемесінің (айлықақысының) мөлшерін негізге ала отырып, жалақыны төлеу демалыс аяқталған күннен бастап жүргізіледі немесе уақытша еңбекке жарамсыздық.

6.16. Тараптар жалақысы нормативтік оқу жүктемесімен айқындалатын мұғалімдердің, тәрбиешілердің, басқа да қызметкерлердің тарифтік тізімдері мен оқу жүктемесі білім беру стандарттары мен нормативтік құқықтық актілерге сәйкес сыныптардың (топтардың) белгіленген шекті толымдылығын ескере отырып қалыптастырылады деген келісімге келді.

6.17. Күнделікті жұмыс жұмыс берушінің бастамасы бойынша бөліктерге бөлінген жағдайда, жұмыс уақыты сабақ кестесімен айқындалатын жұмыскерлерді қоспағанда, жұмыскерге БҚҚ-дан (ҚР ЕК 72-бабы 3-тармағы) 50% мөлшерінде өтемақы төлемі тағайындалады.

6.18. Тараптар жұмыс берушілер мектепке дейінгі, бастауыш, негізгі, орта қосымша білім беру ұйымдары әдіскерлерінің еңбегіне ақы төлеу мөлшерін айқындау кезінде оларды в блогына (негізгі қызметтер әдіскерлері) жататын қызметкерлер санатына жатқызады, буын мен саты біліктілік деңгейіне және біліктілік санатына қарай айқындалады деген келісімге келді".

  6.19. Тараптар біліктілігі жоғары деңгейдегі мамандарға жатқызылған білім беру ұйымдары зертханашыларының еңбегіне ақы төлеу мөлшерін айқындау кезінде жұмыс берушілер оларды біліктілік деңгейін есепке алмай, 2-буын блогына жататын қызметкерлер санатына жатқызады деген келісімге келді. Біліктілігі не басқа да біліктілігі орта деңгейдегі мамандарға жатқызылған зертханашылар оларды 4-буын, 4-сатыдағы блокқа жататын қызметкерлер санатына жатқызады.

6.20. Бастапқы әскери және технологиялық даярлықты (АӘД) ұйымдастырушы оқытушылардың айлық жалақысы жалпы негіздерде есептелетін нақты апталық жүктеме бойынша лауазымдық жалақыдан және оқу сағаттарына ақы төлеуден бөлек қалыптастырылады.

6.21. Жалпы орта білім беру ұйымдары жанындағы мектепалды сынып тәрбиешісінің жалақысын есептеу кезінде ол тікелей өткізетін оқу сабақтарының саны назарға алынбайды. Тарифтелген оқыту сағаттарының нақты санына қарамастан, мектепалды сынып тәрбиешісіне бір сыныпқа бір ставка мөлшерінде жалақы төленеді. 

Мектепке дейінгі және орта білім беру ұйымдарының мектепке дейінгі тәрбие және оқыту педагогтерінің лауазымдық жалақысы 2023 жылғы 1 қыркүйектен бастап лауазымдық жалақының белгіленген мөлшеріне түзету коэффициентін қолдана отырып, 30% мөлшерінде айқындалады.

6.22. Орындалатын жұмыстарды белгілі бір күрделілікке жатқызу және қызметкерлерге біліктілік разрядтарын беру Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің Бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығына, жұмысшылар кәсіптерінің тарифтік-біліктілік сипаттамаларына сәйкес жүргізіледі.

6.23. Тараптар Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің 123-бабына сәйкес қызметкерлерге берілген мүлік пен құндылықтардың сақталуын қамтамасыз етпегені үшін толық жеке материалдық жауапкершілік туралы шарттар жасалуы мүмкін қызметкерлер атқаратын немесе орындайтын лауазымдар мен жұмыстардың тізбесіне мынадай қызметкерлер кіретіні туралы келісімге келді:

- білім беру ұйымы басшысының әкімшілік-шаруашылық бөлімі бойынша орынбасары;

- шаруашылық меңгерушісі;

- экспедитор;

- қойма меңгерушісі;

- қоймашы;

- аға шебер;

- кітапхана меңгерушісі (кітапханашы);

- медбике.

Осы Шарттың тараптары қызметкердің толық материалдық жауапкершілігі туралы үлгілік шартты (6-қосымша) бекітті.

6.24. Қашықтықтан жүргізілетін еңбекке ақы төлеу еңбек шарты тараптарының келісімімен айқындалады, бірақ жұмысты қалыпты жағдайда жүзеге асыратын осы мамандық жұмыскерлері үшін белгіленген еңбекке ақы төлеу мөлшерінен төмен болмауы тиіс.

Уақытша қашықтан жұмыс істеу кезіндегі жалақы еңбек шартында не келісімде келісілген жұмыс көлемі сақталған кезде толық мөлшерде төленеді.

6.25. Мектепке дейінгі тәрбие және оқыту ұйымдарында орыс, ағылшын және басқа да тілдердің оқытушыларының (мұғалімдерінің) штат бірліктерін айқындау кезінде М. А. бұйрығымен бекітілген мемлекеттік білім беру ұйымдары қызметкерлерінің үлгілік Штаттарында көзделген норманы басшылыққа алсын. Қазақстан Республикасы Білім Министрінің 2023 жылғы 21 шілдедегі N 224, мектепке дейінгі мекемелердегі қазақ тілі оқытушылары (мұғалімдері) үшін және тиісінше 3 жастан асқан балалардың әрбір тобына лауазымның 0,25 штат бірлігі есебінен мектепке дейінгі тәрбие және оқыту ұйымдарында орыс, ағылшын және басқа тілдер оқытушыларының (мұғалімдерінің) штат бірліктерін белгілесін. 

6.26. "Азаматтық қызметшілерге, мемлекеттік бюджет қаражаты есебінен ұсталатын ұйымдар қызметкерлеріне, қазыналық кәсіпорындар қызметкерлеріне еңбекақы төлеу жүйесі туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2015 жылғы 31 желтоқсандағы № 1193 қаулысының № 7 қосымшасының 1-тармағының 8) тармақшасына сәйкес кітапхана қызметкерлеріне кітапқа қолжетімділікті қамтамасыз ету бойынша халыққа тікелей қызмет көрсетуге байланысты жұмыстар үшін қордың, оның ішінде электрондық кітапхана арқылы (ерекше еңбек жағдайлары үшін) лауазымдық жалақының 35% (бұдан әрі – дейін) мөлшерінде қосымша ақы көзделген.

Бұл ретте, Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2015 жылғы 31 желтоқсандағы № 1193 қаулысының 4-тармағының 2-тармақшасымен білім беру, денсаулық сақтау, әлеуметтік қамсыздандыру, мәдениет және спорт жүйесі ұйымдарының қызметкерлері үшін белгіленген еңбек жағдайлары үшін қосымша төлемдер мен үстемеақылар тиісті лауазымдарды атқаратын және басқа салаларда мамандығы бойынша жұмыстарды орындайтын ұйымдардың қызметкерлеріне қолданылатыны айқындалды қызметі.

Жоғарыда баяндалғанның негізінде тараптар мәдениет және мұрағат дела саласындағы кітапхана қызметкерлері үшін Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2015 жылғы 31 желтоқсандағы №1193 қаулысының № 7 қосымшасының 8-тармағында көзделген лауазымдық жалақының 35% мөлшерінде қосымша ақы кәсіподақ мүшелері болып табылатын білім беру ұйымдарындағы кітапхана қызметкерлеріне толық көлемде қолданылатынына уағдаласты.

6.27. 2024 жылғы қаңтардан бастап білім беру ұйымдары медицина қызметкерлерінің, оның ішінде біліктілік санаттарын беру туралы куәліктердің қолданылу мерзімі өткен медицина қызметкерлерінің лауазымдық жалақылары (тарифтік мөлшерлемелері) 2015 жылдан кейін мамандарға берілген бұрын берілген біліктілік санаттары (жоғары, бірінші, екінші) ескеріле отырып есептеледі.

Бұл ереже 2024 жылғы 1 қаңтардан бастап мемлекеттік мекемелерде және қазыналық кәсіпорындарда еңбек қызметін жүзеге асыратын медицина қызметкерлеріне еңбекақы төлеу мәселелері бойынша Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасына тиісті өзгерістер мен толықтырулар енгізілгенге дейін қолданылады.

7 бөлім

Кепілдіктер мен өтемақылар

7.1. Тараптар жұмыс беруші деп келісті:

7.1.1. Азаматтық қызметшілерге жыл сайынғы ақылы еңбек демалысын беру кезінде лауазымдық жалақысы мөлшерінде сауықтыруға арналған жәрдемақы төлеуді қамтамасыз ету. Нормативтік оқу жүктемесі белгіленген мұғалімдерге, оқытушыларға, қосымша білім беру педагогтеріне, тәрбиешілерге, басқа да педагогтерге сауықтыру жәрдемақысының мөлшері олардың демалыс берілген күнгі нақты оқу жүктемесінен есептеледі. Сырттай жұмыс істейтін адамдарға жәрдемақы жалпы негізде тағайындалады және төленеді.

7.1.2. Қызметкерлерге Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен кепілдіктер мен өтемақылар беруге:

 - мемлекеттік немесе қоғамдық міндеттерді орындау кезінде;

 - медициналық тексеруге жіберген кезде;

 - қызметтік іссапарларға жіберу кезінде;

 - донор болып табылатын қызметкерлер үшін;

 - жұмысынан айырылуына байланысты;

            - заңнамада көзделген басқа жағдайларда.

7.2. Қызметкер Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің 52-бабы 1-тармағының 24-тармақшасында көзделген негіз бойынша зейнеткерлік жасқа толуына байланысты жұмыстан босатылған кезде, ішкі тармақшаға сәйкес.ҚР ЕК 157-бабы 2-тармағының 9-тармағы, оның бұрын лауазымдық жалақысы мөлшерінде осы өтемақыны алмағанын ескере отырып, өтемақы төлемін төлеу.

Көрсетілген негіз бойынша еңбек шартын бұзуға қызметкер Қазақстан Республикасының әлеуметтік кодексінде белгіленген зейнеткерлік жасқа толғаннан кейін жол беріледі. Еңбек шартын бұзу туралы хабарлама қызметкерлерге зейнеткерлік жасқа толғаннан кейін еңбек шарты бұзылған күнге дейін кемінде бір ай бұрын жіберілуге тиіс.

Зейнеткерлік жасқа толған педагогпен көрсетілген негіз бойынша еңбек шарты оның қалауы бойынша оқу жылы аяқталғаннан кейін бұзылады.

7.3. Білім беру ұйымдарының кітапхана қорын қызметтік мақсатта пайдалану арқылы қызметкерлерді тегін қамтамасыз ету.

7.4. Азаматтық қызметшілерді және білім беру ұйымдарының басқа да қызметкерлерін лауазымдық міндеттерін адал атқарғаны, жұмыстарды орындаудың жоғары сапасы, бастамашылдығы, шығармашылық белсенділігі, жұмыстағы жетістіктері үшін: 1) Азаматтық қызмет бойынша ілгерілеуі; 2) ақшалай сыйақымен; 3) Алғыс жариялауымен; 4) грамотамен марапатталуымен көтермелеу.

7.5. Педагогтердің балаларына тұрғылықты жері бойынша мектепке дейінгі ұйымдардағы орындар бірінші кезектегі тәртіппен беріледі.

7.6. Тараптар мемлекеттік мекемелерді шаруашылық жүргізу құқығындағы мемлекеттік кәсіпорындарға қайта құру жолымен қайта ұйымдастырған жағдайда жұмыскерлерге азаматтық қызметшілер үшін қолданыстағы заңнамада белгіленген кепілдіктер, оның ішінде жыл сайынғы ақылы еңбек демалысына кемінде бір лауазымдық жалақы мөлшерінде сауықтыру үшін жәрдемақы төлеу сақталатыны туралы келісімге келді.

8 бөлім

 Еңбекті және денсаулықты қорғау

8. 1. Жұмыс беруші міндеттенеді:

8.1.1. Қызметкерлердің салауатты және қауіпсіз еңбек жағдайларына құқығын қамтамасыз ету, өндірістік жарақаттанудың және қызметкерлердің кәсіптік ауруларының пайда болуының алдын алатын еңбек қауіпсіздігінің заманауи құралдарын енгізу.

8.1.2. Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің 2015 жылғы 25 желтоқсандағы № 1019 "жұмыскерлерді, басшыларды және еңбек қауіпсіздігін және еңбекті қорғауды қамтамасыз етуге жауапты адамдарды еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау мәселелері бойынша оқытуды, нұсқау беруді және білімді тексеруді жүргізу қағидалары мен мерзімдерін бекіту туралы" бұйрығына сәйкес жұмысқа барлық түсушілермен, ал сондай-ақ, басқа жұмысқа ауыстырылған қызметкерлер еңбекті қорғау, балалардың өмірі мен денсаулығын сақтау, жұмыстарды орындаудың қауіпсіз әдістері мен тәсілдері, зардап шеккендерге алғашқы көмек көрсету бойынша оқыту мен нұсқау береді. Оқу жылының басында еңбекті қорғау жөніндегі қызметкерлердің білімін тексеруді ұйымдастыру.

8.1.3. Білім беру ұйымы есебінен еңбекті қорғау жөніндегі нормативтік және анықтамалық материалдардың, Қағидалардың, нұсқаулықтардың, нұсқама журналдарының және басқа да материалдардың болуын қамтамасыз ету.

8.1.4. Мамандықтар мен лауазымдар тізбесіне сәйкес қызметкерлерді арнайы киіммен, аяқ киіммен және басқа да жеке қорғану құралдарымен қамтамасыз ету (№7 қосымша).

8.1.5. Жұмыс берушінің есебінен жеке қорғаныс құралдарын, арнайы киім мен аяқ киімді сатып алуды, сақтауды, жууды, кептіруді, дезинфекциялауды және жөндеуді қамтамасыз ету.

8.1.6. Қызметкерлердің кінәсінен емес еңбекті қорғау талаптарын бұзу салдарынан мемлекеттік қадағалау және еңбек заңнамасының сақталуын бақылау органдары жұмыстарды тоқтата тұрған уақытта жұмыс орнын (лауазымын) және жұмыскерлердің орташа жалақысын сақтау.

8.1.7. "Еңбек қызметіне байланысты жазатайым оқиғаларды тергеп-тексеру материалдарын ресімдеу жөніндегі нысандарды бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің 2015 жылғы 28 желтоқсандағы № 1055 бұйрығына сәйкес қолданыстағы заңнамаға сәйкес өндірістегі жазатайым оқиғаларды уақтылы тергеп-тексеруді жүргізу және олардың есебін жүргізу.

8.1.8. Жұмыс берушінің еңбекті қорғау жөніндегі нормативтік талаптарды орындамауы салдарынан оның өмірі мен денсаулығына қауіп төнген кезде қызметкер жұмыстан бас тартқан жағдайда, қызметкерге осындай қауіпті жою уақытында басқа жұмыс берсін не осы себепті туындаған орташа жалақы мөлшерінде қарапайым жалақы төлесін.

8.1.9. Бастауыш кәсіподақ ұйымының кәсіподақ комитетінің келісімі бойынша әрбір жұмыс орнына еңбекті қорғау жөніндегі нұсқаулықтарды әзірлеу және бекіту.

8.1.10. Қызметкерлердің еңбекті қорғау жөніндегі талаптарды, ережелер мен нұсқаулықтарды сақтауын қамтамасыз ету.

8.1.11. Қазақстан Республикасының Еңбек кодексіне сәйкес білім беру ұйымдарында еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жөніндегі өндірістік кеңес, еңбекті қорғау жөніндегі техникалық инспектор құрылсын (№11, 12-қосымшалар).

8.1.12. Еңбек міндеттерін атқару кезінде асыраушысынан айрылу жағдайы бойынша зиянды өтетуге құқығы бар адамдарға өндірістегі жазатайым оқиға салдарынан қайтыс болған қызметкерлерді жерлеуге арналған шығыстарды өтеуге құқылы.

8.1.13. Бастауыш кәсіподақ ұйымының кәсіподақ комитетімен бірлесіп еңбек жағдайлары мен еңбекті қорғаудың жай-күйін, еңбекті қорғау жөніндегі келісімдердің орындалуын бақылауды жүзеге асыру.

8.1.14. Жоғары тұрған кәсіподақ қызметкерлеріне, еңбекті қорғау жөніндегі комиссия мүшелеріне, еңбекті қорғау жөніндегі техникалық инспекторларға еңбекті қорғаудың жай-күйіне бақылау жүргізуде жәрдем көрсету.  Олар қызметкерлердің салауатты және қауіпсіз еңбек жағдайларына құқықтарының бұзылуын анықтаған жағдайда, оларды жою шараларын қабылдау.

8.1.15. Жыл сайын Жұмыс берушінің есебінен жұмыс орнын (лауазымын) және орташа жалақысын сақтай отырып, осындай тексеруден өтуге міндетті білім беру ұйымдарының барлық қызметкерлерінің тегін міндетті алдын ала және мерзімді медициналық тексерулерден (тексерулерден) өтуін қамтамасыз ету.

8.1.16. "Халықтың декреттелген тобының адамдарын гигиеналық оқыту қағидаларын және Халықтың декреттелген тобының адамдарын гигиеналық оқыту бағдарламаларын бекіту туралы "Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2015 жылғы 24 ақпандағы № 126 бұйрығына өзгеріс пен толықтыру енгізу туралы" Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің бұйрығымен көзделген Халықтың декреттелген тобының адамдары үшін гигиеналық оқытудан өтуді қамтамасыз ету, жеке медициналық кітапшаларды есепке алу және жүргізу" 2018 жылғы 12 сәуірдегі № 168, жұмыс берушінің есебінен, оларға жұмыс орнын (лауазымын) және орташа жалақысын сақтай отырып.

8.1.17. Қызметкерлерді нормаларға сәйкес және келісілген тізбе бойынша сабынмен, шайғыш және залалсыздандырғыш құралдармен тегін қамтамасыз ету. (№ 8 Қосымша, № 9 Қосымша).

8.1.18. Ұйым қызметкерлерінің демалуына арналған бөлмені жабдықтау.

8.2. Кәсіподақ міндеттенеді:

- кәсіподақ мүшелері мен басқа да қызметкерлер үшін дене шынықтыру-сауықтыру іс-шараларын ұйымдастыру;

- кәсіподақ қызметкерлерінің балалары мен қызметкерлерін сауықтыру жұмыстарын жүргізу.

8.3. Тараптар осы Шарттың ажырамас бөлігі болып табылатын еңбекті қорғау жөнінде келісім жасады. Жұмыс берушілер еңбекті қорғау жөніндегі іс-шараларды орындауға жыл сайын еңбекақы төлеу қорының кемінде 1% -. бөлуге міндеттенеді. Осы Шартқа өзгерістер мен толықтырулар Шарттың өзіне өзгерістер мен толықтырулар енгізу үшін көзделген тәртіппен ғана енгізілуі мүмкін (№ 10 қосымша).

8.4. Тараптар қашықтықтан жұмыс істейтін қызметкерлердің еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, сондай-ақ Еңбек міндеттерін қауіпсіз орындауды қамтамасыз ету жөніндегі талаптарды сақтау тәртібі Жұмыс берушінің актісімен айқындалады деген келісімге келді.

9 бөлім

Кәсіподақ қызметінің кепілдіктері

9.1. Кәсіподақ және оның құрылымдық ұйымдары, тиісті сайланбалы кәсіподақ органдары қызметінің құқықтары мен кепілдіктері "Кәсіптік одақтар туралы" Заңда және Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, кәсіподақ жарғысында айқындалады және кәсіподақтар бірлестіктері, жұмыс берушілер бірлестіктері мен Қазақстан Республикасының Үкіметі арасындағы Бас келісімді, Салалық келісімді, өзге де келісімдерді, осы шартты ескере отырып іске асырылады. 

             9.2. Тараптар бұл туралы келісті:

             9.2.1. Заңмен кепілдендірілген әлеуметтік-еңбек және өзге де құқықтар мен бостандықтарды шектеуге, кәсіподаққа немесе кәсіподақ қызметіне мүшелігіне байланысты кез келген қызметкерге қатысты мәжбүрлеуге, жұмыстан шығаруға немесе Ықпал етудің өзге де нысанына жол берілмейді.

             9.2.2. Тараптар жұмыс берушілер мен олардың өкілетті өкілдерінің міндетті екендігіне назар аударады:

             9.2.3. Кәсіподақ ұйымының құқықтары мен кепілдіктерін сақтау, кәсіподақ қызметінің заңда белгіленген құқықтары мен кепілдіктерін шектеуге жол бермей және саланың мекемелері мен кәсіпорындарында кәсіподақ ұйымдарын құруға және олардың жұмыс істеуіне кедергі келтірместен олардың қызметіне жәрдемдесу;

             9.2.4. Сайланбалы кәсіподақ органына қызметкерлер санына қарамастан санитарлық-гигиеналық талаптарға жауап беретін, жылумен және жарықтандырумен, сайланбалы кәсіподақ органының жұмысы мен қызметкерлер жиналыстарын өткізу үшін қажетті жабдықтармен қамтамасыз етілген қажетті үй-жайларды (кемінде бір үй-жай), сондай-ақ ұйымдастыру техникасын, байланыс құралдарын (оның ішінде компьютерлік жабдық, электрондық пошта және Интернет) тегін беру) және қажетті нормативтік құжаттар; бөлінетін үй-жайларды күзетуді және жинауды қамтамасыз ету, қолда бар көлік құралдарын өтеусіз беру және сайланбалы кәсіподақ органының қызметін қамтамасыз ету үшін басқа да жағдайлар жасау;

9.2.5. Сайланбалы кәсіподақ органдарының өкілдеріне жарғылық міндеттерді және заңнамамен берілген құқықтарды іске асыру үшін кәсіподақ мүшелері жұмыс істейтін ұйымдарға баруға кедергі жасамау.

9.2.6. Кәсіподақ органдарына олардың сұрау салулары бойынша еңбек жағдайлары, жалақы, тұрғын үй-тұрмыстық қызмет көрсету, қоғамдық тамақтандыру кәсіпорындарының жұмысы, қызметкерлердің тұру жағдайлары және басқа да әлеуметтік-экономикалық мәселелер бойынша ақпарат, мәліметтер және түсініктемелер беру;

9.2.7. Кәсіподақ мүшелері болып табылатын қызметкерлердің, мүшелік жарналардың, сондай - ақ Шарттың күші қолданылатын кәсіподақ мүшесі емес басқа да қызметкерлердің жазбаша өтініштері болған кезде ұйымның есеп айырысу шотынан кәсіподақтың есеп айырысу шотына есептелген айлық жалақының 1% мөлшерінде қаражатты ай сайын тегін аударуды қамтамасыз ету. Қаражатты аудару толық көлемде және жалақы берумен бір мезгілде жүргізіледі.

9.2.8. Кәсіподақ органдарына қызметкерлерді білім беру қызметкерлерінің әлеуметтік-еңбек құқықтары мен кәсіптік мүдделерін қорғау жөніндегі кәсіподақ қызметі туралы кеңінен хабардар ету үшін салалық және жергілікті Ақпараттық жүйелерді пайдалануға жәрдемдесу.

9.3. Тараптар кәсіподақ органдарының құрамына сайланған (берілген) және негізгі жұмыстан босатылмаған қызметкерлердің кепілдіктерін таниды, оның ішінде:

9.3.1. Кәсіподақ органдарының құрамына кіретін қызметкерлер өздері мүшелері болып табылатын сайланбалы кәсіподақ органының алдын ала келісімінсіз, бастауыш кәсіподақ ұйымдарының кәсіподақ комитеттерінің төрағалары - жоғары тұрған кәсіподақтың алдын ала келісімінсіз тәртіптік жазаға тартылмайды.

Аталған кәсіподақ қызметкерлерін жұмыс берушінің бастамасы бойынша басқа жұмысқа ауыстыру олар мүшелері болып табылатын кәсіподақ органының; бастауыш кәсіподақ ұйымдарының кәсіподақ комитеттерінің төрағаларының алдын ала келісімінсіз – жоғары тұрған кәсіподақтың алдын ала келісімінсіз жүргізілмейді;

9.3.2. Жұмыс берушінің бастамасы бойынша жұмыстан шығаруға, сол сияқты еңбек шартының елеулі талаптарын өзгертуге (оқу жүктемесінің көлемінің немесе қызметкердің кінәсінен емес өзге де жұмыс көлемінің өзгеруіне байланысты еңбекақы мөлшерін азайтуға, сайланбалы кәсіподақ органдарының құрамына кіретін қызметкерлердің белгіленген қосымша ақылары мен үстемеақыларының, өзге де ынталандырушы және көтермелеу төлемдерінің және т. б. күшін жоюға) жалпы еңбек шартын сақтаудан басқа мүше болып табылатын кәсіподақ органының, ал бастауыш кәсіподақ ұйымдары басшыларының алдын ала келісімімен ғана жұмыстан шығару тәртібін  – Жоғары тұрған кәсіподақтың келісімімен;

9.3.3. Сайланбалы кәсіподақ органдарының мүшелері, еңбекті қорғау жөніндегі техникалық инспекторлар, кәсіподақ үйірмелерінің модераторлары, кәсіподақ ұйымының өкілдері қажет болған жағдайда қызметкерлер ұжымының мүддесі үшін және қысқа мерзімді кәсіподақ оқуы кезінде қоғамдық міндеттерді орындау үшін орташа жалақысын сақтай отырып, негізгі жұмыстан босатылады.

Тараптар бұл ережені аумақтық кәсіподақ ұйымының атқару комитетінің мүшелері болып табылатын білім беру ұйымдарының қызметкерлеріне және бастауыш кәсіподақ ұйымдарының кәсіподақ комитеттерінің төрағаларына - жылына 10 жұмыс күнінен аспайтын, сондай - ақ екі жақты комиссияның, ұжымдық шарттар жасасу жөніндегі Ұжымдық келіссөздер жүргізу жөніндегі комиссиялардың мүшелері болып табылатын білім беру ұйымдарының қызметкерлеріне-7-ден аспайтын мерзімге таратуға келісті жұмыс күндері.

9.4. Білім беру ұйымындағы негізгі жұмыстан босатылмаған сайланбалы кәсіподақ органдарының мүшелері форумдарға қатысу үшін қажетті уақытқа съездердің, конференциялардың, пленумдардың, төралқалардың, жиналыстардың, семинарлардың және кәсіподақ шақыратын басқа да іс-шаралардың жұмысына қатысу уақытына одан босатылады.

9.5. Тараптар кәсіподақ органдарының құрамына сайланған (берілген) босатылған қызметкерлердің кепілдіктерін таниды:

9.5.1. Кәсіподақ органдарына сайланбалы лауазымдарға сайланған (берілген) қызметкерлерге олардың сайланбалы өкілеттік мерзімі аяқталғаннан кейін бұрынғы жұмысы (лауазымы), ал ол болмаған кезде сол немесе қызметкердің келісімімен басқа білім беру ұйымында басқа баламалы жұмысы (лауазымы) беріледі.  

9.6. Тараптар құрметті атақтар беру және сайланбалы кәсіподақ қызметкерлерін ведомстволық айырым белгілерімен марапаттау туралы бірлесіп шешім қабылдай алады.

9.7. Жұмыс беруші осы Шартта, Ережелерде және басқа да нормативтік актілерде белгіленген өкілеттіктер мен міндеттерді жүзеге асыруды қиындататын кәсіподақ ұйымдары мен олардың органдарының практикалық қызметіне жұмыс беруші өкілдерінің араласуына жол бермеу жөнінде қажетті шаралар қабылдайды. 

9.8. Жұмыс беруші кәсіподаққа еңбек заңнамасының орындалуына қоғамдық бақылауды жүзеге асыруға кедергі келтірмейді. 

9.9. Кәсіподақ комитетінің мүшелері білім беру ұйымдарының тарифтеу, педагог қызметкерлерді аттестаттау, өндірістегі жазатайым оқиғаларды тергеп-тексеру, жұмыс орындарын аттестаттау, еңбекті қорғау, әлеуметтік сақтандыру және басқалар жөніндегі комиссияларының құрамына енгізіледі. Бұл ретте аталған комиссияларға мүшелік кәсіподақ өкіліне комиссия мүшесі ретінде осы комиссиялар қабылдайтын немесе келісу рәсімінен өтіп жатқан құжаттарға қол қоюға құқық береді.

10 бөлім

Кәсіподақ Міндеттемелері

Кәсіподақ міндеттенеді:

            10.1. "Кәсіптік одақтар туралы" ҚР Заңына және ҚР Еңбек кодексіне сәйкес әлеуметтік-еңбек мәселелері бойынша кәсіподақ мүшелерінің құқықтары мен мүдделерін білдіру және қорғау.

             10.2. Жұмыс берушілердің еңбек заңнамасын және еңбек құқығы нормаларын қамтитын өзге де нормативтік құқықтық актілерді сақтауына қоғамдық бақылауды жүзеге асыру.

             10.3. Қызметкерлердің еңбек кітапшаларының дұрыс жүргізілуін және сақталуын, оларға жазбалардың уақтылы енгізілуін бақылауды жүзеге асыру.,                 

             10.4. Жұмыс берушімен және қызметкерлермен бірлесіп ҚР ЕК 23-бабы 1-тармағының 24-тармағының 24-тармағына және 23-тармағының 24-тармағының 24-тармағына сәйкес қызметкерлердің дербес деректерін қорғау жөнінде шаралар әзірлеу.

             10.5. Келісім комиссиясында және сотта кәсіподақ мүшелерінің еңбек құқықтарын ұсыну және қорғау.

             10.6. Міндетті зейнетақы жарналарының зейнетақы жинақтау қорларына уақтылы және толық аударылуына қоғамдық бақылауды жүзеге асыру.

             10.7. Қызметкерлерге демалыстардың дұрыс және уақтылы берілуін және олардың төленуін бақылауды жүзеге асыру.

             10.8. Білім беру ұйымдарының тарифтеу, педагог қызметкерлерді аттестаттау, жұмыс орындарын аттестаттау, еңбекті қорғау және басқалар жөніндегі комиссияларының жұмысына қатысу.

             10.9. Білім беру ұйымдарында мәдени-бұқаралық және дене шынықтыру-сауықтыру жұмыстарын жүзеге асыру.

11 бөлім

 Білім беру ұйымдарын басқару, тиімділігін арттыру 

әлеуметтік серіктестік және жастар саясаты

Әлеуметтік әріптестіктің негізгі қағидаттарын басшылыққа ала отырып, өңірдің білім беру ұйымдарының жұмыс істеуі мен дамуы үшін жауапкершілікті және қызметкерлердің әлеуметтік-экономикалық жағдайын жақсарту қажеттілігін түсіне отырып,

Тараптар:

11.1. Үкіметтің 2019 жылғы 27 желтоқсандағы қаулысымен бекітілген білім беруді дамытудың 2020 - 2025 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасын, ҚР заңдарын және білім беруді дамытуға және қызметкерлерді әлеуметтік қорғауға бағытталған өзге де нормативтік құқықтық актілерді іске асыру бойынша келісілген іс-қимылдарды жүзеге асырады.

11.2. Бірлескен күш-жігермен басым ұлттық білім беру жобаларын толық көлемде іске асыруға ықпал етеді.

11.3. Білім беру қызметкерлерінің өмір сүру деңгейін, еңбекақысын және әлеуметтік кепілдіктерін арттыруға бірлесіп қол жеткізілуде.

11.4. Белгіленген тәртіппен, құзыреті шегінде жергілікті бюджетті қалыптастыру кезінде атқарушы және заң шығарушы билік органдарына қаражат бөлу үшін жүгінеді:

- білім беру ұйымдарында еңбекті қорғау және өрт қауіпсіздігі, еңбек жағдайлары бойынша жұмыс орындарын аттестаттау;

- білім беру ұйымдары қызметкерлерінің міндетті алдын ала (жұмысқа түскен кезде) және мерзімді (еңбек қызметі барысында) медициналық қарап-тексерулерін (зерттеп-қарауларын) жүргізу;

- педагогикалық және медициналық кадрларды даярлау, қайта даярлау және біліктілігін арттыру;

- ауылдық жерлерде тұратын және жұмыс істейтін мектепке дейінгі ұйымдардағы педагог және медицина қызметкерлеріне коммуналдық қызметтер мен отынға арналған шығыстардың жыл сайынғы өтемақысы;

- педагогикалық кәсіптік білім берудің білім беру ұйымдарын бітірген және алған мамандығы бойынша ауылдық жерде алғаш рет жұмысқа кіріскен жас педагог қызметкерлерге арналған жәрдемақы және көтеру ;

- білім беру ұйымында алғаш рет жұмысқа кіріскен педагогтер үшін тәлімгерлік ақысын төлеу; 

- іссапарларға байланысты өтемақыларды төлеу.

 11.5. Шығармашылықты дамытуға, педагог қызметкерлердің кәсібилігін арттыруға ықпал етеді, "Жыл мұғалімі", "Жыл тәрбиешісі", "Үздік сынып жетекшісі" және т. б. шығармашылық конкурстарды ұйымдастырушылық және қаржылық қолдауды қамтамасыз етеді.

11.6. Тараптар білім және ғылым ұйымдарында жастар саясатын іске асыру жөніндегі бірлескен қызметтегі "мемлекеттік жастар саясаты туралы"ҚР Заңында көзделген жастардың әлеуметтік құқықтарын қамтамасыз етудің басым бағыттары деп санайды. 

Жұмыс беруші:

11.7. Қазақстан Республикасының заңнамасымен бекітілген бюджеттік міндеттемелер көлеміне сәйкес білім беру ұйымдарын толық және уақтылы қаржыландыруды қамтамасыз етеді.

11.8. Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасында, барлық деңгейдегі келісімдерде және осы Шартта көзделген жағдайларда кәсіподақпен келісім бойынша еңбек жағдайларын және өзге де әлеуметтік-экономикалық жағдайларды белгілеу не өзгерту жөнінде шешім қабылдайды.

 11.9. Жеке еңбек даулары жөніндегі келісім комиссияларының мүшелерін, еңбекті қорғау және қауіпсіздік техникасы жөніндегі техникалық инспекторларды және еңбек және салалық заңнама бойынша басқа да қызметкерлерді жүйелі оқытуды ұйымдастырады.

11.10. Кәсіподаққа оның сұрау салулары бойынша Ұжымдық шарт жасасу, оның орындалуын бақылау үшін қажетті ақпаратты және ҚР Еңбек кодексінде, өзге де заңдарда және заңға тәуелді нормативтік құқықтық актілерде, осы Шартта көзделген басқа да мәселелер бойынша ұсынады.

11.11. Кәсіподақпен ынтымақтасады және сындарлы ұсыныстар мен талаптарды уақтылы қарастырады.

11.12. Кәсіподақ өкілдерінің кеңестердің, комиссиялардың жұмысына және өндірістік сипаттағы мәселелер қаралатын басқа да іс-шараларға қатысуын қамтамасыз етеді.

11.13. Кәсіподақ өкілдерін аттестаттау комиссиясына, бөлімнің жұмыс берушісінің басқа комиссияларына қосады. ҚР ЕК-де және осы Шартта көзделген білім беру ұйымдарын басқаруға қызметкерлердің қатысуын қамтамасыз ететін жағдайлар жасайды.

Кәсіподақ:

11.14. ҚР "Кәсіптік одақтар туралы" Заңына, кәсіподақ Ережесіне сәйкес білім беру ұйымдары қызметкерлерінің әлеуметтік-еңбек құқықтары мен мүдделерін қорғауды және өкілдігін қамтамасыз етеді.

11.15. Кәсіподақ мүшелері мен жұмыс берушілердің өкілдеріне еңбек заңнамасын түсіндіру, жұмыс берушілердің актілерін әзірлеу, білім беру ұйымдарының басшыларын еңбек құқығы мен кадр жұмысының негіздеріне оқытуда, сондай-ақ жеке және ұжымдық еңбек дауларын шешуде көмек көрсетеді.

11.16. "Педагог мәртебесі туралы" Заңға сәйкес педагог мамандығының жоғары мәртебесін қамтамасыз етуге жәрдемдеседі.

11.17.   Тараптардың мүдделерін ескеру және ұжымдағы әлеуметтік шиеленісті болдырмау мақсатында келіссөздер процесінің мүмкіндіктерін пайдаланады.

11.18.   Кәсіподақ мүшелерінің ішкі еңбек тәртібін, еңбек тәртібін сақтауға, Еңбек міндеттерін уақтылы және сапалы орындауға ықпал етеді.

11.19. Жұмыс берушіге еңбекақы төлеу жүйелері мен нысандарын әзірлеу, білім беру ұйымдарын басқару, келісімдердің міндеттемелерін жетілдіру бойынша келіссөздер жүргізу, еңбек шарты бойынша қызметкерлердің міндеттерін толық, сапалы орындауға ықпал ететін әлеуметтік-экономикалық және кадрлық дамудың ағымдағы және перспективалық бағдарламаларын қабылдау жөнінде ұсыныстар енгізеді.

11.20. Ұйымдарда ұжымдық еңбек дауларының алдын алуға жәрдемдеседі.

11.21. Кәсіби конкурстарды, акцияларды, БАҚ-пен бірлескен жобаларды, форумдарды, дөңгелек үстелдерді және басқа да іс-шараларды ұйымдастыру арқылы қоғамда педагогтың оң имиджін қалыптастыру бойынша жұмыстарды дайындауға және өткізуге қатысады.

11.22.  Жұмыс берушілердің еңбек заңнамасын және еңбек құқығы нормаларын қамтитын өзге де нормативтік актілерді сақтауын қоғамдық бақылауды жүзеге асырады.

13 қосымша

Жеке еңбек дауларын шешу жөніндегі келісу комиссиясы туралы

ЕРЕЖЕ

1. Жалпы ережелер

   1. Осы Келісім қызметкер мен жұмыс беруші арасындағы жеке еңбек дауларын реттеу үшін жұмыс беруші мен қызметкерлер ұжымы бірлесіп құрған жеке еңбек даулары жөніндегі келісу комиссиясының құзыретін, қалыптастыру және жұмыс істеу тәртібін айқындайды.
   2. Осы Келісім Қазақстан Республикасының 2015 жылғы 23 қарашадағы № 414-V ҚРЗ Еңбек кодексіне сәйкес әзірленді.
   3. Келісу комиссиясын қалыптастыру тәртібі, құзыреті және шешімдер қабылдау тәртібі ұжымдық шартта және осы Ережеде айқындалады.
   4. Комиссияның қызметі принциптерге негізделген:

1) Жұмыс берушінің және қызметкерлердің құқықтарын құрметтеу және заңды мүдделерін қорғау;

2) Қазақстан Республикасының Еңбек кодексін қатаң сақтау;

3) объективтілік пен әділдік.

1.5. Келісім комиссиясының шешімі еңбек дауы тараптары үшін міндетті болып табылады.

1.6. Келісім комиссиясының мүшелері келіссөздер сатысында жеке еңбек дауын шешу үшін барлық шараларды қабылдауға міндетті.

1. Келісім комиссиясын ұйымдастыру

1. Келісім комиссиясы (бұдан әрі-Комиссия) еңбек ұжымының жалпы жиналысында жұмыскерлер мен жұмыс беруші өкілдердің тең санынан паритеттік қағидаттарынан құрылады.

Келісім комиссиясы мүшелерінің саны:

- білім беру ұйымдарында 50 – ге дейін қызметкер – әр  тараптан 2 адамнан;

- білім беру ұйымдарында 100 – ге дейін қызметкер – әр  тараптан 3 адамнан;

- білім беру ұйымдарында 100 – ден астам қызметкер – әр  тараптан 4 адамнан

1. Тараптардың өкілдері комиссияға еңбек ұжымының жалпы жиналысында сайланады.
2. Комиссия мүшелері атқаратын лауазымына, атқаратын жұмысына қарамастан кез келген қызметкерді сайлай алады. Жұмыс беруші комиссия құрамына кіре алмайды.
3. Комиссия мүшелері бірінші ұйымдастыру отырысында дауыс беру арқылы өз құрамынан төраға мен хатшыны сайлайды. Комиссия төрағасы мен хатшысы, егер оларға Комиссия мүшелерінің жартысынан көбі дауыс берсе, сайланды деп есептеледі.

Комиссия төрағасы ротациялық негізде кемінде екі жылда бір рет кезеңділікпен сайланады.

Комиссияның дербес құрамы Жұмыс берушінің тиісті бұйрығында айқындалады.

1. Комиссияны ұйымдастырушылық-техникалық қамтамасыз етуді (жабдықталған үй-жайларды, кеңсе техникасын, қажетті әдебиеттерді ұсыну, іс жүргізуді ұйымдастыру, тараптардың өтініштері мен істерін есепке алу және сақтау, шешімдердің көшірмелерін дайындау және беру және т.б.) жұмыс беруші жүзеге асырады.
2. Комиссияның өз мөрі болуы мүмкін. Оны дайындауға қаражатты жұмыс беруші бөледі.
3. Комиссия Ұжымдық шарттың қолданылу мерзіміне құрылады. Көрсетілген мерзім өткеннен кейін Комиссияның жаңа мүшелері сайланады.

1. Келісу комиссиясының құзыреті

1. Келісім комиссиясы қызметкер мен жұмыс беруші арасындағы еңбек қатынастары процесінде туындайтын жеке еңбек дауларын қарау бойынша тұрақты жұмыс істейтін орган болып табылады.
2. Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасын қолдану, келісімдердің, Еңбек және(немесе) ұжымдық шарттардың, жұмыс берушінің комиссияға мәлімделген актілерінің талаптарын орындау немесе өзгерту мәселелері бойынша қызметкер мен жұмыс беруші арасындағы реттелмеген келіспеушіліктер жеке еңбек дауы деп танылады.
3.  Комиссия төрағасы келесі функцияларды жүзеге асырады:

1) Комиссия отырыстарын шақырады және өткізеді;

2) жұмыскерлер мен жұмыс берушіні комиссияның қызметі туралы хабардар етеді.

1. Комиссия хатшысы Комиссияның үздіксіз жұмысын ұйымдастырады, оның ішінде:

1) Комиссия төрағасымен комиссия отырысының уақытын, орнын және күнін келіседі;

2) комиссия отырыстарының хаттамасын және Комиссия шешімін жүргізеді және ресімдейді, комиссия мүшелеріне қол қоядырады;

3) Комиссия отырыстарына шақыруларды оның мүшелеріне, өтініш берушіге және (немесе) ол уәкілеттік берген өкілге, басқа адамдарға жібереді;

4) тараптардың, өтініш берушінің және (немесе) ол уәкілеттік берген өкілдің сұрау салуы бойынша қажетті үзінді көшірмелер жасайды;

5) комиссияның жұмысын қамтамасыз ету үшін қажетті өзге де функцияларды орындайды.

1. Жұмыс беруші келісу комиссиясының мүшелерін Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасын қолдану, келіссөздер жүргізу дағдыларын дамыту және еңбек дауларында консенсусқа қол жеткізу бойынша жыл сайын оқытуға міндетті.
2. Комиссия еңбек заңнамасын, Жұмыс берушінің актілерін, еңбек, ұжымдық шарттарды қолдануға байланысты дауларды, оның ішінде:

1) жұмыста қалпына келтіру, жұмыстан босату күнін өзгерту және себебін тұжырымдау туралы;

2) еңбекақы төлеу туралы, оның ішінде лауазымдарды қоса атқару, жұмыссыз қызметкерді уақытша ауыстыру, қосымша жұмыс уақыты, түнгі уақыт, демалыс және мереке күндеріндегі жұмысы үшін қоса атқару туралы;

3) басқа жұмысқа ауыстыру және басқа жұмыс орнына ауыстыру туралы;

4) өтемақы төлеу және кепілдіктер беру туралы;

5) демалыс беру туралы;

6) тәртіптік жазаларды қолдану туралы;

7) келтірілген материалдық залалды өтеу туралы;

8) жұмыс уақыты мен демалыс уақытының режимін сақтау туралы;

9) еңбек жағдайларының өзгеруі туралы;

10) қызметкердің жалақысынан ұсталған ақшалай сомаларды қайтару туралы.

11) заңсыз ауыстыруға байланысты мәжбүрлі жұмыстан кеткен уақыт үшін жалақыны немесе төмен ақы төленетін жұмысты орындау уақыты үшін жалақыдағы айырманы төлеуге;

12) егер бұл жазбалар бұйрыққа (өкімге) немесе заңнамада көзделген өзге де құжаттарға сәйкес келмесе, еңбек шартын жасасу немесе өзгерту туралы мәліметтердің еңбек кітапшасындағы дұрыс емес немесе дәл емес жазбалары туралы.

13) жұмыс уақыты мен демалыс уақытының режимін сақтау туралы;

14) өзге де еңбек даулары.

1. Комиссия реттемеген дауларды не Комиссия шешімдерінің орындалмауын соттар қарайды.
2. Өтініш беруші комиссияға өтініш бергенге дейін жұмыс берушімен тікелей келіссөздер кезінде келіспеушіліктерді реттеуге құқылы.
3. Ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қолдана отырып, келісу комиссиясының отырысын өткізуге жол беріледі. Мұндай жағдайда Келісім комиссиясы мүшелерінің және өзге де тұлғалардың қатысуы авторизацияны, жұмыс берушінің отырыс жазбасын сақтай отырып сәйкестендіруді қамтамасыз ете отырып, электрондық цифрлық қолтаңбамен немесе өзге де электрондық тәсілмен расталады.

1. Еңбек даулары жөніндегі комиссияның жұмыс тәртібі

1. Егер өтініш беруші өз бетінше немесе өз өкілінің қатысуымен жұмыс берушімен келіспеушіліктерді реттемесе, еңбек дауы өтініш берушінің өтініші негізінде комиссияда қаралуға тиіс.
2. Қызметкердің комиссияға өтініші комиссияның кіріс құжаттамасының журналында берілген күні міндетті түрде тіркелуге тиіс.
3. Өтініш беруші комиссия шешімі шығарылғанға дейін кез келген уақытта комиссия хатшысына өтінішті кері қайтарып алу туралы жазбаша хабардар ете отырып, келісім комиссиясына бұрын берілген өтінішті кері қайтарып алуға құқылы.
4. Бұрын еңбек қатынастарында болған адам жазбаша өтінішпен келісу комиссиясында оның мүдделерін кәсіподақ органдарына, қызметкерлердің сайланбалы өкілдеріне беру құқығын беруге құқылы.
5. Комиссия хатшысы өтініш берушіні және (немесе) ол уәкілеттік берген өкілді комиссия отырысына шақыруды мүмкіндік беретін кез келген қолжетімді тәсілдермен (курьерлік пошта, пошта байланысы, факсимильдік байланыс, электрондық пошта және өзге де ақпараттық-коммуникациялық арналар арқылы) Комиссия отырысына шақырады. Өтініш беруші комиссия отырысына оны өткізу күніне дейін 3 (үш) жұмыс күнінен кешіктірмей шақырылуға тиіс. Өтініштің көшірмесі және отырыстың өткізілетін орны, күні мен уақыты туралы хабарлама комиссия мүшелеріне комиссия отырысына дейін 3 (үш) жұмыс күнінен кешіктірілмей жолданады.
6. Дау Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілеріне сәйкес өзіне берілген өкілеттіктер шегінде өтініш берушінің және (немесе) ол уәкілеттік берген өкілдің қатысуымен қаралады. Дауды өтініш берушінің жазбаша келісімі болған кезде оның қатысуынсыз қарауға жол беріледі. Бұл ретте Төраға өтініш берушіден комиссия мүшелерінің шешімді талқылау кезеңінде Комиссия отырысынан кетуін сұрауға құқылы. Өтініш беруші немесе оның өкілі Комиссия отырысына келмеген жағдайда, еңбек дауын қарау кейінге қалдырылады, бұл ретте қайта отырыс өтетін күн Комиссияның хаттамасында көрсетіледі.
7. Комиссияның қайта отырысы бірінші отырыстан кейін 3 (үш) жұмыс күнінен кешіктірілмей өткізіледі. Өтініш беруші және (немесе) ол уәкілеттік берген өкіл осы Келісімнің 4.5-тармағында белгіленген тәртіппен Комиссияның қайта отырысына шақырылады.
8. Өтініш беруші немесе оның өкілі дәлелсіз себептермен қайта келмеген жағдайда Комиссия мәселені қараудан шығару туралы шешім шығаруы мүмкін, бұл өтініш берушіні Қазақстан Республикасының Еңбек кодексінде белгіленген мерзім шегінде еңбек дауын қайта қарау туралы өтініш беру құқығынан айырмайды.
9. Комиссия отырысқа куәгерлерді шақыруға, мамандарды шақыруға, Жеке тұлғаларға техникалық және бухгалтерлік тексерулер жүргізуді тапсыруға, әкімшіліктен құжаттар мен есеп айырысуларды ұсынуды талап етуге, мемлекеттік және жоғары тұрған кәсіподақ органдарының сұрауларын жіберуге және консультацияларын пайдалануға құқылы.
10. Комиссия дауды өтініш тіркелген күннен бастап 15 (он бес) жұмыс күні ішінде қарауға және дау тараптарына шешім қабылданған күннен бастап 3 (үш) жұмыс күні ішінде оның көшірмелерін беруге міндетті.
11. Комиссия отырысы, егер оған жұмыскерлер мен жұмыс берушінің өкілдері тарапынан мүшелердің тең санын сақтай отырып, жұмыскерлер мен жұмыс берушінің атынан өкілдік ететін мүшелердің кемінде жартысы қатысса немесе ұсынылса, кворум шарттары заңды, ал кворум шарттары сақталды деп танылады
12. Комиссия шешімдерді қарапайым көпшілік дауыспен қабылдайды. Дауыс беру кезінде Комиссияның әрбір мүшесі "жақтап" немесе "қарсы" дауыс береді, комиссияның 1 (бір) мүшесі есебінен 1 (бір) дауысқа тең. "Қарсы" дауыс беру кезінде Комиссия мүшесі өз пікірін жазбаша негіздеуге тиіс. Келісу комиссиясы мүшелерінің дауыстары тең бөлінген кезде төрағаның дауысы шешуші болып табылады.
13. Комиссияның әрбір отырысында хатшы хаттама жүргізеді. Хаттамаға комиссияның барлық мүшелері отырыс өткізілген күннен бастап 2 (екі) жұмыс күні ішінде қол қояды. Хаттамаға тексеру материалдары, жазбаша түсініктемелер, қорытындылар, хат-хабарлар және дауды қарау барысында Комиссия алған өзге де құжаттар қоса беріледі.
14. Шешім дәлелді болуға, жазбаша нысанда жазылуға және отырыс өткізілген күннен бастап 2 (екі) жұмыс күні ішінде келісу комиссиясының төрағасы мен хатшысы қол қоюға тиіс.
15. Келісу комиссиясының шешімі жұмыста қалпына келтіру туралы дауды қоспағанда, ол белгілеген мерзімде, бірақ келісу комиссиясының шешімі шығарылған күннен бастап бір ай мерзімнен кешіктірілмей орындалуға тиіс. Комиссияның шешімі бойынша жұмыс берушіден өндіріп алынған сомалар өтініш берушіге комиссия шешімі шығарылғаннан кейінгі келесі айда жалақы төлеу үшін белгіленген мерзімде төленеді.
16. Комиссияның шешімі кіріспе, сипаттамалық, уәждемелік және қарар бөліктерінен тұруы және қолданыстағы заңнамаға, еңбек шартына, Жұмыс берушінің актілеріне негізделуі тиіс. Комиссия шешімін жасау кейінге қалдырылуы мүмкін, бірақ қарар бөлігі сол отырыста не дауды талқылау аяқталған отырыстан кейін 1 (бір) жұмыс күнінен кешіктірілмей жария етілуге тиіс.
17. Келісу комиссиясының шешімі ол белгілеген мерзімде орындалмаған не мәселелер реттелмеген жағдайда қызметкер немесе бұрын еңбек қатынастарында болған адам не жұмыс беруші сотқа жүгінуге құқылы.
18. Осы ұйымның жоғары тұрған басшысын және (немесе) басшылығын хабардар ету арқылы ұйымдағы сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимылға жәрдем көрсететін (көрсеткен) қызметкер тарапы болып табылатын, оның ішінде бұрын еңбек қатынастарында болған жеке еңбек дауы осы бапта белгіленген тәртіппен сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл жөніндегі уәкілетті органның өкілін міндетті түрде шақыра отырып, оның ерекшеліктерін ескере отырып қаралады"сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл туралы"Қазақстан Республикасының Заңында, Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл туралы Қазақстан Республикасының заңнамасында айқындалған тәртіппен жасалған сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимылға жәрдем көрсету туралы ақпаратты жария етпеу туралы келісім болған кезде құпиялылықты қамтамасыз ету арқылы жүзеге асырылады.
19. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл жөніндегі уәкілетті органның өкілін шақыру ұйым осы тармақтың бірінші бөлігінде көрсетілген хабарламаны және еңбек дауына байланысты тиісті материалдарды еңбек дауы қаралғанға дейін үш жұмыс күнінен кешіктірмей қаралатын орны мен уақытын көрсете отырып, сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл жөніндегі уәкілетті органға жіберу жолымен жүргізіледі.

          Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл жөніндегі уәкілетті органның өкілі еңбек дауын қарауға келмеген жағдайда, Келісім комиссиясының отырысы "сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл туралы"Қазақстан Республикасының Заңында белгіленген ерекшеліктер ескеріле отырып, осы бапта айқындалған тәртіппен оның қатысуынсыз өткізіледі.

1. Жеке еңбек даулары қарау жөніндегі комиссияға жүгіну мерзімдері

5.1. Жеке еңбек дауларын қарау жөніндегі комиссияға немесе сотқа жүгіну үшін мынадай мерзімдер белгіленеді:

1) жұмысқа қайта алу туралы даулар бойынша -жұмыс берушінің еңбек шартын тоқтату туралы актісінің көшірмесі комиссияға тапсырылған күннен бастап 1 (бір) ай, ал сотқа жүгіну үшін-реттелмеген даулар бойынша жүгінген кезде не оның шешімін еңбек шарты тарапы орындамаған кезде Комиссия шешімінің көшірмесі тапсырылған күннен бастап 2 (екі) ай;

2) басқа еңбек даулары бойынша – қызметкер немесе жұмыс беруші өз құқығының бұзылғаны туралы білген немесе білуге тиіс болған күннен бастап 1 (бір) жыл. 

 5.2. 4.18 және 4.19-тармақтардың талаптары. уәкілетті мемлекеттік органдар қызметкердің сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық фактісі туралы хабарламасын қабылдаған күннен бастап немесе сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимылға өзге де жәрдем көрсеткен сәттен бастап үш жыл бойы қолданылады. 

Ұйым басшысына сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл жөніндегі уәкілетті органның қызметкер, оның ішінде бұрын еңбек қатынастарында тұрған, сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимылға жәрдем көрсеткен қызметкер мен жұмыс беруші арасындағы жеке еңбек дауын қарау қажеттілігі туралы хабарламасы келіп түскен жағдайда, жұмыс беруші Қазақстан Республикасының Заңында белгіленген ерекшеліктерді ескере отырып, осы бапта айқындалған тәртіппен осы дауды қарау жөнінде шаралар қабылдауға міндетті "Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл туралы".

 5.3. Өтініштің белгіленген мерзімін дәлелді себептермен өткізіп алған жағдайда, еңбек даулары жөніндегі келісу комиссиясы келісу комиссиясына жүгіну мерзімін қалпына келтіре алады және дауды мәні бойынша шеше алады.

Келісу комиссиясы қызметкердің, оның ішінде бұрын еңбек қатынастарында болған қызметкердің келісу комиссиясына белгіленген мерзімде жүгінбеуінің дәлелді себептеріне жататынын дербес айқындайды.

1. Қызметкерді жұмысқа қайта алу

 6.1. Бұрынғы жұмысына қайта алынған қызметкерге мәжбүрлі жұмыстан шығарудың (жұмыстан шеттетудің) барлық уақыты үшін жалақы төленеді немесе басқа жұмысқа заңсыз ауысқан кезде, Бірақ 6 (алты) айдан аспайтын мерзімде төмен ақы төленетін жұмысты орындау уақыты үшін жалақыдағы айырма төленеді.

6.2. Комиссияның не соттың қызметкерді бұрынғы жұмысына қайта алу туралы Жеке еңбек дауын қарау жөніндегі шешімі дереу орындалуға тиіс. Жұмыс беруші жұмысқа қайта қабылдау туралы шешімді орындауды кідірткен кезде комиссия не сот шешімді орындауды кідірткен уақыт үшін жалақы немесе жалақы айырмасын төлеу туралы шешім шығарады.

1. Комиссиясының өкілеттік мерзімі, комиссия мүшелеріне кепілдіктер

 7.1. Комиссия мүшесінің өкілеттік мерзімі келісім мен Ұжымдық шарттың қолданылуы тоқтатылған жағдайларда, комиссия мүшесімен еңбек шарты тоқтатылған жағдайда және Комиссия мүшесінің комиссия жұмысынан ерікті түрде бас тартқан жағдайда аяқталады.

7.2. Комиссия мүшелерінің жалақысы сақтала отырып, жеке еңбек дауын қарау кезінде Еңбек міндеттерін орындаудан босатылады.

7.3. Еңбек даулары жөніндегі комиссия мүшелерін (егер олар кәсіподақ мүшелері болып табылса) жалдаушының бастамасы бойынша тәртіптік жаза қолдануға және жұмыстан шығаруға кәсіподақ комитетінің алдын ала келісімімен ғана жол беріледі.

1. Комиссия мүшелеріне наразылық білдіру 

8.1. Комиссияның бірінші отырысының басында өтініш беруші Комиссияның кез келген мүшесіне дәлелді түрде наразылық білдіруге құқылы. Бұл жағдайда дауды қарау Жұмыс берушінің өкілінен бас тарту туралы өтінішті қанағаттандыру туралы шешім шығарылғанға дейін басқа уақытқа ауыстырылады. Егер бірінші отырыста өтініш беруші Комиссия мүшесіне дәлелді наразылық бермесе, онда одан әрі өтініш берушінің комиссия құрамына шағымдары қабылданбайды.

8.2. Комиссия мүшесіне наразылық білдіру туралы өтінішті қанағаттандыру туралы мәселе хаттамаға бұрыштама түрінде ресімделеді және Комиссияның келесі отырысында хатшы хаттамаға тиісті жазба жасайды.

8.3. Келісу комиссиясының мүшесі мынадай жағдайларда наразылық білдіруге жатады:

1) өтініш берушіге жақын туысы, жұбайы болып табылады;

2) соның негізінде даулы тәртіптік жаза қолданылған фактілер бойынша қызметтік тексеруге бастамашы болды (жүргізді) ;

3) істің нәтижесіне тікелей немесе жанама мүдделілігі бар.

8.4. Комиссия мүшесінде 8.3-тармақта көзделген наразылық білдіру үшін негіздердің бірі болған жағдайда. Келісімдер, ол бас тартуды талап етуге міндетті. Егер Комиссия мүшелерінің кез келгені Комиссия мүшелерінің біреуіне наразылық білдіру үшін негіздердің бар екенін білсе, ол бұл туралы Комиссия мүшелеріне бірінші отырыста хабарлауға міндетті. Бұл жағдайда дауды қарау комиссия қызметкерлердің өкілінен бас тарту туралы шешім шығарғанға дейін басқа уақытқа ауыстырылады.

1. Қорытынды ережелер

       9.1. Комиссия қарайтын барлық материалдар қатаң құпия болып табылады. Өтініш түрінде келіп түскен, сондай-ақ комиссия отырыстарында қарау барысында анықталған мәліметтерді кез келген түрде жария етуге тыйым салынады. Комиссия қарайтын мәселелер туралы ақпаратты ашу қажеттілігі мен нысаны туралы шешімді Комиссия төрағасы қабылдайды.

Хаттама № ___

жеке еңбек даулары жөніндегі келісу комиссиясының отырыстары

_______________________________________________________________________

(ұйымның толық атауы)

"___" __________ 20___ г. г. ___________

Отырысқа мүшелер қатысады жеке еңбек дауларын шешу жөніндегі келісім комиссиясы құрамында:

жұмыс берушіден

1. ___________________________;

2. ___________________________;

3. ___________________________.

кәсіподақ комитетінен

1. ___________________________;

2. ___________________________;

3. ___________________________.

Төраға ___________________________.

Хатшы ___________________________.

КҮН ТӘРТІБІ:

1. Өтініш ____________________________________________________________

(Қызметкердің Т. А. Ә., лауазымы)

______________________________________________________________________

туралы (туралы) _____________________________________________________________________.

(өтініштің қысқаша мазмұны)

Тыңдады: Мәлімдеме _____________________________________________________

(Қызметкердің Т. А. Ә., лауазымы)

туралы (туралы) _____________________________________________________________________.

(өтініштің мазмұны)

Өтініш беруші отырыс күні туралы хабардар етіледі"___" __________ 20___ г.және бар.

Қарсылық білдірілді (мәлімделмеген) _______________________________________________.

(кімге)

Бөлу қанағаттандырылды (қанағаттандырылмаған).

Өтініш берушінің түсіндірмелері___________________________________________________.

Куәгерлердің түсіндірмелері__________________________________________________.

Шешті: ___________________________________________________________ _ _ _ .

Төраға ______________________

(қолы, тегі және аты-жөні)

Комиссия мүшелері 1.

2.

3.

Хатшы ______________________

(қолы, тегі және аты-жөні)

Шешім

жеке еңбек дауларын шешу жөніндегі келісу комиссиясының

_______________________________________________________________________

(ұйымның толық атауы)

"___" __________ 20___ г. г. ___________

Құрамында жеке еңбек дауларын шешу жөніндегі келісу комиссиясы:

жұмыс берушіден

1. ___________________________;

2. ___________________________;

3. ___________________________.

кәсіподақ комитетінен

1. ___________________________;

2. ___________________________;

3. ___________________________.

Төраға ___________________________.

Хатшы ___________________________.

өз отырысында өтінішті қарап _________________________________________

(Қызметкердің Т. А. Ә., лауазымы, өтініш берушінің туған күні)

_______________________________________________________________________

туралы (туралы) ______________________________________________________________________

(өтініштің қысқаша мазмұны)

_______________________________________________________________________,

Орнатылды:

_______________________________________________________________________

(даудың мазмұны және дәлелді тұжырымдар)

_______________________________________________________________________.

Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің 160-161-бабын Басшылыққа ала отырып, жеке еңбек дауларын шешу жөніндегі келісім комиссиясы

ШЕШТІ:

1. ______________________________________________________________________

(дау бойынша нақты шешім)

_______________________________________________________________________.

2. Осы шешім мерзімге дейін орындалуы керек"___" _________ 20___ г.

Төраға ______________________

(қолы, тегі және аты-жөні)

Хатшы ______________________

14 Қосымша 

Үлгілік оқыту шарты № _______

г.______________                                                                                         "___ " _________ 20__ жыл

______________________________________________________________,

(жұмыс берушінің толық атауы)

бұдан әрі" жұмыс беруші " деп аталатын директор (меңгеруші) атынан) ______________________________, бір жағынан жарғы негізінде әрекет ететін және ___________________________________________________

(жеке басын куәландыратын құжаттың т. а. ә., нөмірі, берілген күні,

__________________________________________________________________

                       жеке басын куәландыратын құжатты кім берді, ЖСН)

__________________________________________________________________,

(лауазымның толық атауы)

болашақта мекен - жайы бойынша тұратын "қызметкер" деп аталады: __________________________________________________________________,

екінші жағынан, бірлесіп "Тараптар" деп аталатын, назарға ала отырып, еңбек шарты, "___" __________ 20__ жылғы № ___ арасында жасалған Жұмыс беруші мен Қызметкердің (бұдан әрі – шарт), 9-тарауына сәйкес, Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің осы Шартты жасасты (бұдан әрі қарай - Шарт) жасасты.

1. Шарттың Мәні

1.1. Осы Шарт қызметкер оқудан және біліктілігін арттырудан өткен кезде жұмыс беруші мен қызметкер арасындағы қатынастарды реттейді.

1.2. Осы Шарттың талаптарында қызметкер өтеді____________ __________________________________________________________________,

(оқыту түрі)

қатысу ________________________________________________,

(білім беру бағдарламасының атауы)

өткізілетін _______________________________________________________

(білім беру ұйымының атауы)

кезеңінде"____" __________ 20___ жыл бойынша "___" ___________ 20____ жыл.

1.3. Оқыту нәтижесінде қызметкер біліктілікке ие болады_________ __________________________________________________________________.

2. Тараптардың құқықтары мен міндеттері

2.1. Жұмыс беруші міндеттенеді:

2.1.1. қызметкерді оқуға жіберген кезде оқудан өту мерзімі ішінде жұмыс орнын және жалақысын сақтап қалу;

2.1.2. осы Шарттың 1.2-тармағында көзделген кезең үшін оқу ақысын, сондай-ақ қызметкерге іссапар шығыстарын төлеуді жүргізу;

2.1.3. қызметкермен осы Шартты уақтылы жасасу.

2.2. Жұмыс беруші құқылы:

2.2.1. қызметкерден осы Шартта белгіленген міндеттемелердің тиісінше орындалуын талап ету;

2.2.2. қызметкер осы Шарттың 2-бөлімінің 2.3-тармағының 2.3.1-тармақшасында көзделген талаптарды орындамаған жағдайда қызметкерден оқуға жұмсалған шығыстар сомасын өндіріп алу;

2.2.3. қызметкер кәсіби сертификаттау бағдарламалары бойынша оқудан өткен жағдайда емтихандарды сәтті тапсырғанын растайтын құжатты ұсынуды талап ету.

2.3. Қызметкер міндеттенеді:

2.3.1. оқу аяқталғаннан кейін Жұмыс берушінің қаражаты есебінен, егер оқу құны тиісті қаржы жылына арналған "республикалық бюджет туралы" Қазақстан Республикасының Заңында белгіленген айлық есептік көрсеткіштің 120 (жүз жиырма) еселенген мөлшерінен асқан жағдайда, осы шартта айқындалған 120 (жүз жиырма)кезең өткен оқу құнына байланысты жұмыс берушіде пысықталсын айлық есептік көрсеткіштің еселігі жұмыс істеудің 12 (он екі) айына тең.

Оқу құны шетел валютасында көрсетілген жағдайларда, жұмыс істеу мерзімдерін есептеу үшін оқу құны осы Шартты жасасу күніне Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің бағамы бойынша теңгемен шартты түрде аударылады;

2.3.2. осы Шартта белгіленген мерзімге дейін жұмыскердің бастамасы бойынша немесе жұмыскердің кінәсі салдарынан жұмыс берушінің бастамасы бойынша еңбек шарты бұзылған кезде жұмыс берушіге оны оқытуға байланысты шығындарды жұмыс істеудің аяқталмаған мерзіміне барабар өтеуге;

2.3.3. қызметкер жұмыс берушінің оқу ақысын төлегеннен кейін оқудан біржақты бас тартқан, сондай-ақ қызметкер оқу іс-шарасына дәлелді себепсіз бармаған жағдайда, осы Шартқа қол қойылған күннен бастап күнтізбелік 30 (отыз) күн ішінде жұмыс берушіге жұмыс берушінің нақты шеккен шығындары өтелсін;

2.3.4. кәсіби сертификаттау бағдарламалары бойынша оқуды аяқтағаннан кейін жұмыс берушіге емтихандардың сәтті өткендігін растайтын құжат ұсынылсын.

2.2.3-тармақшада көзделген шарттар орындалмаған жағдайда. 2.2-тармақ. осы Шартқа қол қойылған күннен бастап күнтізбелік 30 (отыз) күн ішінде жұмыс берушіге жұмыс берушінің нақты шеккен шығындары өтелсін.

2.3.5. Жұмыс берушіге осы Шартты жасасу үшін қажетті құжаттарды уақтылы ұсыну.

2.4. Қызметкер жұмыс берушіден осы Шарттың талаптары бойынша оқу ақысын талап етуге құқылы.

3. Оқытуға жұмсалған шығыстар және жұмыс істеу мерзімдері

3.1. Жұмыс берушінің қызметкерді оқытуға жұмсаған шығындарының жалпы сомасы_______________________________________________ (______________________________________________________________ _ _ ).

(сомасы жазбаша)

3.2. Жұмыс мерзімі ___________________________________.

4. Кепілдіктер және өтемақы төлемдері

4.1. Қызметкер оқудан өткен уақыт ішінде жұмыс беруші қызметкердің жұмыс орнын (лауазымын), сондай-ақ жалақысын сақтайды.

4.2. Қызметкерді оқуға жіберген кезде жұмыс беруші оған жол жүру, тұру шығындарын (егер тұру құны оқу құнына қосылмаса), оқуға байланысты тәуліктік және өзге де шығыстарды ҚР нормативтік-құқықтық актілерінде және жұмыс берушінің жергілікті актілерінде белгіленген мөлшерде төлейді.

5. Тараптардың Жауапкершілігі

5.1. Қызметкер оқу іс-шарасында дәлелсіз себеппен болмаған жағдайда, қызметкерге Қазақстан Республикасының Еңбек кодексіне сәйкес тәртіптік жаза шаралары қолданылады. Бұл ретте қызметкер оқытуға байланысты шығыстар сомасын қайтаруды қамтамасыз етуге міндетті.

5.2. Қызметкер жұмыс берушінің бұйрығымен ресімделген қызметкерді одан әрі оқытудан бас тарту туралы жұмыс берушімен өзара келісімге қол жеткізген кезде қызметкер 5.1-тармақта көзделген жауапкершіліктен босатылады. осы Шарттың

5.3. Осы Шартта көзделмеген өзге де жағдайларда Тараптар осы Шарт бойынша өз міндеттемелерін орындамаған немесе тиісінше орындамаған жағдайда Тараптар Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жауапты болады.

6. Еңсерілмейтін күш жағдайлары

6.1. Егер орындаудың мүмкін .стігі жазатайым оқиға, дүлей зілзалалар, әскери іс-қимылдар, ереуілдер, мемлекеттік органдардың актілері және т.б. сияқты еңсерілмейтін күш мән-жайларының салдары болып табылса, олар осы Шарт бойынша міндеттемелердің орындалуына тікелей әсер еткен жағдайда, Тараптар осы Шарт бойынша міндеттемелердің ішінара немесе толық орындалмағаны үшін жауапты болмайды.

6.2. Еңсерілмейтін күш мән-жайларына сілтеме жасайтын Тарап екінші Тарапты еңсерілмейтін күш мән-жайларының басталғаны және/немесе аяқталғаны туралы, бірақ олар басталғаннан және/немесе аяқталғаннан кейін күнтізбелік 10 (он) күннен кешіктірмей жазбаша нысанда дереу хабардар етуге, сондай-ақ Құзыретті тұлғалар берген осындай мән-жайлардың басталу және/немесе тоқтатылу фактісін растайтын құжаттарды ұсынуға тиіс. орган.

6.3. Тараптар жоғарыда аталған шарттар сақталмаған жағдайда ешқандай мән-жайлар еңсерілмейтін күш мән-жайлары ретінде қаралмайтынына келісті. Тараптардың Шарт бойынша міндеттемелерін қандай да бір жолмен алып тастауға немесе шектеуге болмайды.

6.4. Егер міндеттемелерді толық немесе ішінара орындау мүмкін невозможстігі 20 (жиырма) күнтізбелік күннен асатын болса, Тараптардың кез келгені осы Шартты бұзудың болжамды күніне дейін 3 (үш) күнтізбелік күн бұрын бұл туралы екінші Тарапты алдын ала жазбаша хабардар ете отырып, осы Шартты бұзуға құқылы. 

7. Қорытынды ережелер

7.1. Осы Шарт Тараптар оған қол қойған күннен бастап күшіне енеді және Тараптар осы Шарт бойынша өз міндеттемелерін толық орындаған сәтке дейін қолданылады.

7.2. Осы Шартқа барлық өзгерістер мен толықтырулар, егер олар жазбаша нысанда жасалған және тараптар қол қойған жағдайда ғана жарамды болады. 

Осы Шартқа тиісті нысанда жасалған өзгерістер мен толықтырулар оның ажырамас бөлігі болып табылады.

7.3. Осы Шарт бойынша Тараптардың құқықтары мен міндеттемелері екінші Тараптың жазбаша келісімінсіз үшінші тұлғаларға берілмейді. 

7.4. Осы Шарт Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасына сәйкес түсіндіріледі және реттеледі.

7.5. Осы Шартқа байланысты немесе одан туындайтын Тараптар арасындағы барлық даулар мен келіспеушіліктер Тараптар арасындағы келіссөздер жолымен шешіледі. Реттелмеген даулар Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес Жұмыс берушінің орналасқан жері бойынша сотта шешіледі.

7.6. Осы Шарт Тараптардың әрқайсысы үшін 1 (бір) данадан бірдей заңды күші бар 2 (екі) данада орыс тілінде жасалды.